فیبرواسکن کبد چیست و چگونه انجام میشود؟ | عوارض فیبرو اسکن کبد

کبد یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اعضای بدن است و وظایف حیاتی متعددی مثل سم‌زدایی، تنظیم قند خون، ذخیره ویتامین‌ها، ساخت پروتئین و کمک به هضم چربی‌ها را بر عهده دارد. هر اختلالی در عملکرد کبد، می‌تواند روی تمام بدن اثر بگذارد. وقتی پزشک مشکوک به بیماری‌هایی مانند هپاتیت مزمن، کبد چرب یا فیبروز کبدی باشد، یکی از دقیق‌ترین روش‌های ارزیابی وضعیت کبد، استفاده از فیبرواسکن کبد است.

فیبرواسکن کبد چیست؟

فیبرواسکن روشی غیرتهاجمی است که با استفاده از امواج لرزشی و اولتراسوند، میزان سفتی (سختی) بافت کبد را اندازه‌گیری می‌کند. سفتی کبد با مقدار فیبروز (جای‌گزینی بافت طبیعی با بافت فیبروتیک و اسکار) ارتباط مستقیم دارد؛ هرچه کبد سفت‌تر باشد، احتمال فیبروز یا سیروز بیشتر است. در این روش، علاوه بر فیبروز، میزان چربی کبد هم اندازه‌گیری می‌شود و برای تشخیص و پیگیری کبد چرب غیرالکلی بسیار کاربردی است.این روش در بسیاری از موارد می‌تواند جایگزین بیوپسی شود و به‌همین دلیل، امروزه در بسیاری از مرکز تخصصی کبد و رادیولوژی به‌عنوان اولین انتخاب به‌کار می‌رود.

عوامل ایجاد اختلال در عملکرد کبد

علت نیاز به فیبرواسکن معمولاً وجود یک بیماری زمینه‌ای کبدی است. از مهم‌ترین عوامل اختلال عملکرد کبد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هپاتیت ویروسی B و C
• کبد چرب غیرالکلی (به‌علت چاقی، دیابت، چربی خون بالا)
• مصرف طولانی‌مدت الکل
• مصرف خودسرانه یا طولانی‌مدت برخی داروها (از جمله بعضی داروهای هورمونی، ضدتشنج، ضدالتهاب و…)
• بیماری‌های خودایمنی (حمله سیستم ایمنی به سلول‌های کبد)
• قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض سموم شغلی یا غذایی
• تغذیه ناسالم، پرکربوهیدرات و کم‌پروتئین

اگر این عوامل مدت زیادی کنترل نشوند، به‌تدریج باعث التهاب، فیبروز و در نهایت سیروز کبد می‌شوند.

علائم بیماری کبد

بسیاری از بیماری‌های کبد در مراحل اولیه، بدون علامت هستند و بیمار فقط با یک آزمایش خون غیرطبیعی یا سونوگرافی متوجه مشکل می‌شود. با این حال، در مراحل پیشرفته‌تر ممکن است علائم زیر دیده شود:

• ضعف و خستگی مداوم
• بی‌اشتهایی و کاهش وزن
• زردی پوست و چشم‌ها
• ادرار تیره و مدفوع روشن یا خاکستری
• ورم شکم (آسیت)
• خارش پوست
• احساس سنگینی یا درد در قسمت راست بالای شکم
• تهوع، استفراغ یا احساس طعم تلخ در دهان
• کبودی یا خونریزی غیرطبیعی (مثلاً خون‌دماغ‌های مکرر)

در صورت مشاهده این علائم، مراجعه به پزشک و انجام تست‌هایی مانند فیبرواسکن کبدی می‌تواند در تشخیص زودرس بیماری بسیار کمک‌کننده باشد.

به نقل از وبسایت mayoclinic :
Complications of liver disease depend on the cause of the liver problems. Without treatment, liver disease may progress to liver failure. Liver failure can be fatal.
ترجمه فارسی:
عوارض بیماری کبد بسته به علت مشکل کبدی متفاوت است. اگر درمان انجام نشود، بیماری کبد ممکن است به نارسایی کبد پیشرفت کند. نارسایی کبد می‌تواند کشنده باشد.

کاربردهای فیبرواسکن کبد

فیبرو اسکن کبد برای چیست؟
این تست برای ارزیابی و پیگیری انواع بیماری‌های مزمن کبدی به‌کار می‌رود. مهم‌ترین کاربردهای فیبرواسکن عبارتند از:

• تعیین میزان فیبروز در بیماران مبتلا به هپاتیت B و C مزمن
• ارزیابی شدت چربی کبد غیرالکلی و الکلی با سونوگرافی کبد چرب
• پیگیری روند درمان در بیمارانی که تحت رژیم، دارودرمانی یا تغییر سبک زندگی هستند
• کمک به تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا بیمار به بیوپسی کبد نیاز دارد یا خیر
• ارزیابی خطر پیشرفت به سمت سیروز و عوارضی مثل فشار خون پورت و سرطان کبد

به‌عبارت دیگر، فیبرواسکن یک نقشه دقیق از «سلامت و نرمی یا سفتی کبد» در اختیار پزشک می‌گذارد و راهنمای مهمی برای انتخاب بهترین درمان است.

مزایای فیبرو اسکن کبد

در مقایسه با بیوپسی کبد، این روش تشخیصی مزایای زیادی دارد:

• کاملاً غیرتهاجمی: نیازی به سوزن، نمونه‌برداری و برش پوستی ندارد.
• بدون نیاز به بی‌حسی یا بیهوشی: بیمار در طول تست فقط لرزش خفیفی را احساس می‌کند.
• روش سرپایی: نیازی به بستری یا مراقبت خاص بعد از آن نیست.
• سرعت بالا: در چند دقیقه انجام می‌شود.
• قابلیت تکرارپذیری: در فواصل زمانی مختلف برای پیگیری روند بیماری به‌راحتی قابل انجام است.
• بررسی حجم بیشتری از کبد نسبت به یک نقطه کوچک بیوپسی.
• هزینه مناسب نسبت به روش‌های پیشرفته‌تر تصویربرداری و بیوپسی.

به همین دلیل، امروزه در بسیاری از راهنماهای علمی، فیبرواسکن در کنار یا حتی قبل از بیوپسی به‌عنوان ابزار اصلی ارزیابی فیبروز توصیه می‌شود.

آمادگی های قبل از انجام فیبرواسکن کبدی

سؤال شایع بیماران این است که برای فیبرو اسکن کبد باید ناشتا باشیم؟
بله، معمولاً توصیه می‌شود که:

• حدود ۳ ساعت قبل از انجام فیبرواسکن چیزی نخورید و نیاشامید (به‌جز مقدار کمی آب در صورت نیاز).
• از مصرف وعده‌های خیلی سنگین، چرب یا حجیم قبل از تست خودداری کنید، چون پر بودن معده می‌تواند روی عبور امواج و دقت اندازه‌گیری اثر بگذارد.
• اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، آن را با پزشک خود چک کنید؛ معمولاً مصرف داروها مشکلی ایجاد نمی‌کند، ولی اطلاع پزشک ضروری است.
• بهتر است لباس راحت و گشاد بپوشید تا دسترسی به ناحیه بین دنده‌ای راحت باشد.

این آمادگی‌ها به افزایش دقت تست کمک می‌کند و باعث می‌شود نتیجه قابل اعتمادتر باشد.

نحوه انجام فیبرو اسکن کبد در تهران

بسیاری از بیماران قبل از انجام تست دوست دارند بدانند فیبرو اسکن کبد چگونه انجام میشود و آیا دردناک است یا خیر.
نحوه انجام فیبرو اسکن کبد بسیار ساده است:

1. بیمار روی تخت معاینه دراز می‌کشد و دست راست خود را بالای سر قرار می‌دهد تا فضای بین دنده‌ها بازتر شود.
2. پزشک یا کارشناس، ژل سونوگرافی را روی پوست ناحیه بالای کبد می‌زند.
3. پروب دستگاه روی فضای بین دنده‌ای قرار داده می‌شود.
4. دستگاه چند ضربه یا موج لرزشی ملایم به کبد می‌فرستد. این ضربه‌ها دردناک نیستند و فقط به‌صورت لرزش آرام حس می‌شوند.
5. سرعت عبور این امواج در بافت کبد اندازه‌گیری شده و دستگاه بر اساس آن، عددی به‌عنوان میزان سفتی کبد (بر حسب کیلوپاسکال) ارائه می‌دهد.
6. در همان زمان، شاخص CAP نیز برای اندازه‌گیری میزان چربی کبد محاسبه می‌شود.

کل فرایند حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد و بعد از آن بیمار می‌تواند فوراً به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد.

دستگاه فیبرو اسکن کبد در تهران

نوع و کیفیت دستگاه فیبرو اسکن کبد نقش بسیار مهمی در دقت و اعتبار نتایج دارد. در مرکز رادیولوژی و سونوگرافی دکتر سیف از دستگاه فرانسوی FibroScan® (محصول شرکت Echosens) استفاده می‌شود که در منابع علمی دنیا به‌عنوان استاندارد طلایی ارزیابی فیبروز شناخته می‌شود.

تفاوت این دستگاه با برخی دستگاه‌های متفرقه یا چینی:

• دقت بسیار بالاتر در اندازه‌گیری سفتی کبد
• نمایش قابل اعتمادتر CAP برای تشخیص و درجه‌بندی کبد چرب
• کارایی بهتر در افراد با BMI بالا (چاقی)
• الگوریتم‌های پیشرفته پردازش داده و کاهش خطا
• گزارش استاندارد و قابل استناد برای فوق‌تخصص گوارش و کبد

به کارگیری این نوع دستگاه باعث می‌شود نتایج تست، هم برای تشخیص اولیه و هم برای پیگیری درمان، قابل اعتماد و تکرارپذیر باشند.

تفسیر و خواندن فیبرو اسکن کبد

بعد از انجام تست، دستگاه عددی را به‌عنوان سختی کبد (Liver Stiffness) بر حسب کیلوپاسکال (kPa) نشان می‌دهد. جواب فیبرو اسکن کبد توسط پزشک تفسیر می‌شود و با اطلاعات بالینی و آزمایش‌های دیگر ترکیب می‌گردد.
برای خواندن فیبرو اسکن کبد معمولاً از طبقه‌بندی فیبروز F0 تا F4 استفاده می‌شود:

• F0: بدون فیبروز
• F1: فیبروز خفیف
• F2: فیبروز متوسط
• F3: فیبروز شدید
• F4: سیروز کبدی

محدوده دقیق اعداد ممکن است بر اساس نوع دستگاه، بیماری زمینه‌ای و راهنمای علمی کمی تفاوت داشته باشد، اما به‌طور کلی هرچه عدد بزرگ‌تر باشد، شدت آسیب کبدی بیشتر است.

تفسیر CAP

شاخص CAP (Controlled Attenuation Parameter) میزان چربی کبد را نشان می‌دهد:

• CAP حدود 238260 dB/m: کبد چرب خفیف (حدود 1133٪)
• CAP حدود 260290 dB/m: کبد چرب متوسط (3466٪)
• CAP بالای 290 dB/m: کبد چرب شدید (بیش از 67٪)

ترکیب این اطلاعات با معاینه و آزمایش خون، به پزشک کمک می‌کند بهترین تصمیم درمانی را برای بیمار بگیرد.

موارد منع انجام فیبرو اسکن کبد

در برخی شرایط، انجام فیبرواسکن ممکن است دقت کافی نداشته باشد یا توصیه نشود:

• وجود مایع زیاد در شکم (آسیت)
• هپاتیت حاد شدید
• اختلالات قلبی خاص (به‌ویژه سمت راست قلب)
• چاقی مفرط و BMI بسیار بالا
• فضای بسیار تنگ بین دنده‌ها
• ناتوانی بیمار در درازکشیدن به پشت

همچنین در مورد خانم‌های باردار یا کسانی که قصد بارداری دارند، بهتر است انجام تست با نظر پزشک و با احتیاط باشد.

هزینه فیبرواسکن کبد

هزینه فیبرواسکن کبد به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• نوع و برند دستگاه (فرانسوی استاندارد یا دستگاه‌های متفرقه)
• مرکز انجام‌دهنده (کلینیک خصوصی، مرکز تصویربرداری تخصصی و…)
• تجربه و تخصص پزشک تفسیرکننده
• همراه بودن تست با سایر خدمات (سونوگرافی، آزمایش خون و…)

هزینه فیبرو اسکن کبد با بیمه

در حال حاضر، اغلب بیمه‌های پایه و تکمیلی هزینه فیبرو اسکن کبد را پوشش نمی‌دهند و انجام این تست معمولاً به‌صورت آزاد محاسبه می‌شود. با این حال، به دلیل غیرتهاجمی بودن و توانایی آن در جایگزینی بیوپسی در بسیاری موارد، از نظر اقتصادی نیز برای بیمار مقرون‌به‌صرفه است؛ چون می‌تواند از انجام یک روش تهاجمی و پرهزینه جلوگیری کند.

عوارض فیبرو اسکن کبد

یکی از دلایل محبوبیت این روش، ایمن بودن آن است.
در صورت رعایت استانداردها و استفاده از دستگاه معتبر، عوارض فیبرو اسکن کبد بسیار ناچیز است:

• احساس فقط چند ضربه یا لرزش خفیف زیر پوست
• بدون درد واقعی، خونریزی یا جراحت
• بدون نیاز به استراحت بعد از انجام
• بدون خطر آسیب به کبد یا سایر اعضا

تا کنون عارضه جدی و قابل توجهی برای این روش گزارش نشده و معمولاً حتی در افراد مسن هم به‌خوبی قابل انجام است.

بهترین مرکز فیبرواسکن کبد در تهران

برای اینکه نتیجه تست شما دقیق، قابل اعتماد و قابل استناد برای پزشکتان باشد، انتخاب مرکز مناسب اهمیت زیادی دارد.
مرکز تصویربرداری دکتر غلامرضا سیف به‌دلیل ویژگی‌های زیر از گزینه‌های قابل اعتماد برای انجام فیبرواسکن در تهران محسوب می‌شوند:

• استفاده از دستگاه فیبرواسکن فرانسوی استاندارد
• حضور متخصص رادیولوژی و تیم مجرب در انجام و تفسیر تست
• تجربه بالا در انجام الاستوگرافی و فیبرواسکن برای انواع بیماری‌های کبدی
• دقت بالا در بیماران چاق، مبتلا به کبد چرب یا هپاتیت مزمن
• محیط بهداشتی، پاسخ‌گویی مناسب و نوبت‌دهی منظم
• همکاری نزدیک با متخصصان و فوق‌تخصص‌های گوارش و کبد

انتخاب یک مرکز معتبر باعث می‌شود از تکرار تست و نتایج متناقض جلوگیری شود و هم شما و هم پزشکتان با خیال راحت‌تر روند درمان را پیگیری کنید.

---

آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق
تلفن : 88553155 - 021

آدرس مطب 2 : تهران ، ونک ، خیابان ملاصدرا ، خیابان پردیس ، پلاک ۱۵ ، واحد ۱۲ ، طبقه چهارم ، رادیولوژی و سونوگرافی پردیس ونک
تلفن : 88782900 - 021 | 88203875 - 021

• کبد چرب چگونه تشخیص داده می شود
  تاریخ انتشار : 1395-09-11تاریخ بروز رسانی : 1402-07-29


• پزشک با دیدن چه علائمی سونوگرافی کبد و کیسه صفرا درخواست میکند؟
  تاریخ انتشار : 1400-02-12تاریخ بروز رسانی : 1404-03-05


• کبد چرب الکلی و کبد چرب غیر الکلی
  تاریخ انتشار : 1400-04-20تاریخ بروز رسانی : 1403-08-24


• انواع کبد چرب
  تاریخ انتشار : 1400-04-21تاریخ بروز رسانی : 1404-08-10


• دلایل انجام سونوگرافی کبد
  تاریخ انتشار : 1400-08-28تاریخ بروز رسانی : 1404-09-04


• تشخیص کیست کلسیفیه کبد با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-12-08تاریخ بروز رسانی : 1404-03-05


• تست عملکرد غیر طبیعی کبد با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-03-26تاریخ بروز رسانی : 1404-02-31


• التهاب کبد چیست و چگونه تشخیص داده، درمان میشود؟
  تاریخ انتشار : 1402-03-23تاریخ بروز رسانی : 1403-07-17


• کاربرد اسکن کبد چرب و نحوه انجام آن
  تاریخ انتشار : 1402-09-16تاریخ بروز رسانی : 1402-09-24


• الاستوگرافی کبد چیست؟ | کاربرد و هزینه الاستوگرافی کبد
  تاریخ انتشار : 1402-12-14تاریخ بروز رسانی : 1404-08-24

جیفرودی [ 1402-06-06 ]
اطلاعات مختصر و مفیدی بود

ناصری [ 1402-05-16 ]
آیا تمام بیماری های کبدی از طریق فیبرو اسکن کبد قابل شناسایی هستش و لطف می کنید بگید برای این ارگان بسیار حساب روش تشخیصی کم ضرر و با ضریب تشخیصی بالا هم می تونید معرفی کنید

اخوان [ 1402-02-25 ]
تشکر مطالب بسیار مفیدی بود درمورد سیروز کبد کمی بیشتر توضیح میداید خیلی عالی میشد

رضا بارانی [ 1402-02-17 ]
با سلام و درود خدمت شما پزشکان عزیز من بیمار ۳۷ ساله با شکایت کبد چرب گرید دو به سه هستم فیبرواسکن گرفتم و اف ۲و با گپ285هستم میخواستم درمورد این موضوع و اینکه چه نوع دارو باید مصرف کنم مزاحم شدم

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :