انواع رادیوگرافی دندان

امروزه متخصصان دندانپزشکی به طور فزاینده‌ای از رادیولوژی دیجیتال دندانپزشکی (اشعه ایکس دیجیتال) برای تشخیص بهتر، کشف، معالجه و کنترل شرایط و بیماری‌های دهان و دندان استفاده می‌کنند. رادیوگرافی دیجیتال نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس است که از سنسورهای دیجیتال اشعه ایکس برای جایگزینی فیلم اشعه ایکس سنتی، تولید تصاویر رایانه‌ ای از دندان‌ ها، لثه‌ ها و سایر ساختارها و شرایط دهان و دندان استفاده می‌ کند. رادیولوژی یا پرتونگاری از دندان، نوعی از روش‌های تصویربرداری از دندان‌ها می‌ باشد که دندانپزشک برای ارزیابی سلامت دهان و دندان تجویز می‌ کند. در این روش تشخیصی از پرتوهای ایکس با میزان کم برای تهیه تصاویر داخلی دهان، دندان‌ها و لثه‌ ها استفاده می‌شود.

دلایل نیاز به رادیولوژی دندان

عکس رادیولوژی دندان معمولاً در چکاپ سالانه دندانپزشکی گرفته می‌شود تا وضعیت دندان‌ها و ریشه‌های آنها مشخص شود. در بعضی افراد دفعات بیشتری باید عکس دندان گرفته شود. البته اگر بخواهید ایمپلنت نیز انجام دهید باید قبل از شروع کار و در حین کار، عکس رادیولوژی بگیرید. اینکه چند وقت یک‌بار باید عکس رادیولوژی بگیرید بستگی به عوامل زیر دارد:

• سن شما
• وضعیت سلامت دهان و بدن
• علائم بیماری‌های دهان و دندان
• سابقه پوسیدگی دندان یا پس‌روی لثه
• در کودکان برای بررسی و نظارت بر رشد دندان‌ های دائمی و جلوگیری از مشکلات ارتودنسی دندان ممکن است بیشتر نیاز به عکس دهان باشد.

انواع رادیوگرافی دندان با تصویربرداری داخل دهانی

انواع مختلفی از روش‌های تصویربرداری دندان با اشعه ایکس وجود دارند که هرکدام نماهای متفاوتی از دندان را ثبت می‌ کنند. معروف‌ ترین روش‌های تصویربرداری داخل دهانی به شرح زیر هستند:

رادیوگرافی دندان بایت وینگ (Bitewing)

در این تکنیک، بیمار یک قطعه کاغذی مخصوص را گاز می‌ گیرد و تصویربرداری انجام می‌ شود. با این روش، دندانپزشک می‌تواند تاج‌های دندان را به‌خوبی ببیند. این نوع تصویربرداری برای بررسی حفره‌های دندان‌ها (بین دندانی) بسیار مناسب است.

رادیوگرافی دندان اکلوزال (Occlusal)

تصویربرداری اکلوزال در یک شات تمامی دندان‌ها را نمایش می‌دهد و زمانی انجام می‌شود که فک بیمار بسته باشد. با این تصویربرداری دندانپزشک قادر است روی هم قرار گرفتن دندان‌های بالایی و پایینی را به خوبی ببیند. همچنین دندانپزشک می‌تواند ناهنجاری‌های آناتومیکی کف یا طاق دهان را به خوبی مشاهده کند.

رادیوگرافی دندان پری اپیکال (تک دندان) (Periapical)

در هر تصویربرداری پری اپیکال، تمام قسمت‌های یک دندان از فک فوقانی یا فک دندانی از ریشه تا تاج به تصویر کشیده می‌شود. با این نوع تصویربرداری هرگونه تغییرات غیر معمول در ریشه و ساختارهای استخوانی آن نشان داده می‌شود.

انواع رادیوگرافی دندان با تصویربرداری خارج دهانی

معروف‌ ترین روش‌های تصویربرداری خارج دهانی به شرح زیر هستند:

رادیوگرافی دندان پانورکس

عکس پانورامیک دندان OPG، مخفف کلمه ارتوپانتوموگرام (Orthopantomogram) بوده و به عکس‌ هایی گفته می‌ شود که دندانپزشک برای اطمینان حاصل کردن از سلامت دندان‌ ها تجویز می‌ کند. در واقع عکس OPG دندان یک اسکن پانوراما از دندان‌ های فک بالا و فک پایین تهیه می‌کند که یک نمای دو بعدی مسطح از یک نیم دایره از گوش سمت چپ تا گوش سمت راست ارائه می‌دهد. اشعه ایکس پانوراما اجازه می‌دهد تا تصاویری از چند زاویه گرفته شود تا یک نمای کلی از وضعیت دندان‌ ها و ریشه‌ ها و فک بیمار تهیه شود. با استفاده از عکس OPG دندان، پزشک متخصص می‌ تواند تعداد، موقعیت و رشد همه دندان‌ ها حتی آنهایی که هنوز از لثه بیرون نزده‌ اند را ببیند و مشکلات آنها را بررسی نماید.

پس از ورود به اتاق رادیولوژی، در مکان مناسب می‌ایستید و اپراتور دستگاه را به اندازه قد شما تنظیم می‌ کند. باید سر و چانه به‌ طور کامل روی بخشی از دستگاه که به شکل سکویی است قرار گرفته شود و مدتی بدون حرکت بماند و به آرامی یک پد استریل یا قطعه‌ ای را درون دهان خود قرار داده و به آرامی با دندان‌ ها خود گاز بگیرید. سپس دستگاه دور سر شما چرخیده تا با استفاده از پرتو و اشعه، تصویر کاملی از فک بالا و پایین شما تهیه کند. زمان مورد نیاز دستگاه برای اسکن کردن فک و دندان‌های بیمار چیزی حدود 30 ثانیه است. بعد انجام عملیات توسط دستگاه، اپراتور مدت زمان کوتاهی را برای ظاهر کردن عکس OPG دندان که چیزی در حدود 3 تا 4 دقیقه است صرف کرده و در نهایت عکس شما آماده می‌شود.

رادیوگرافی دندان توموگرافی

توموگرافی، یک لایه خاص یا اسلایس از دهان را با محو کردن سایر لایه‌ها به صورت برجسته نشان می‌دهد. این تکنیک به بررسی ساختارهایی می‌پردازد که دیدن آنها به دلیل وجود سایر ساختارهای اطراف، مشکل است.

رادیوگرافی دندان سفالومتری

در تکنیک سفالومتری به طور کامل از یک طرف سر بیمار تصویربرداری می‌شود. با تصاویر سفالومتری ارتباط دندان‌ها با فک و مشخصات هر دندان به تنهایی دیده می‌شود. متخصصین ارتودنسی معمولاً از این نما برای به دست آوردن اطلاعات اختصاصی ساختار دندانی هر بیمار استفاده می‌کنند.

رادیوگرافی دندان سیالوگرام

در این تصویربرداری یک ماده رنگی به غدد بزاقی تزریق می‌شود و در نتیجه این غدد در فیلم رادیوگرافی دیده می‎شوند. باید به این نکته توجه داشت که غدد بزاقی جزء بافت نرم هستند و بنابراین در رادیوگرافی بدون تزریق مواد حاجب (رنگی) دیده نمی‎شوند. دندانپزشکان ممکن است این آزمون را برای بررسی مشکلات غدد بزاقی مانند انسداد یا سندروم Sjogren که اختلالی با علائم خشکی چشم و دهان است، درخواست نمایند. این اختلال می‌تواند در پوسیدگی دندان‌ها نقش داشته باشد.

رادیوگرافی دندان توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن دندان)

توموگرافی کامپیوتری یک نوع تصویربرداری است که نمای داخلی دندان‌ها را به‌صورت سه‌ بعدی نشان می‌دهد. این تصویربرداری به منظور بررسی مشکلات در استخوان‏‌های صورت مانند کیست‎‏ها، تومورها و شکستگی‌ها به کار می‌رود.

رادیوگرافی دندان با سی تی اسکن

CBCT نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس است که تصاویری سه بعدی از ساختار دندان‎ها، بافت‎های نرم، عصب‏‎ها و استخوان‌ها ایجاد می‌نماید. این تصویربرداری به قرار دادن ایمپلنت‌ها در جای مناسب و ارزیابی کیست‌ها و تومورها در دهان و صورت کمک می‌کند. همچنین می‌تواند مشکلات لثه ‎ها، ریشه‌های دندان و فک‎ها را تشخیص دهد. CBCT از بسیاری جهات به سی تی اسکن روتین دندان شباهت دارد؛ اما نحوه تصویربرداری آن متفاوت است. در CBCT دستگاه به دور سر بیمار می‌چرخد و تمام اطلاعات را در یک چرخش ایجاد می‌نماید. در سی تی اسکن معمولی اسلایس‌های مسطحی طی چندین بار چرخش دستگاه به دور سر بیمار ایجاد می‌شوند.

رادیولوژی دندان دیجیتال

تصویربرداری دیجیتال یکی از انواع تصویربرداری‎های دو بعدی است که امکان ارسال مستقیم تصاویر را به کامپیوتر را فراهم می‎کند. این تصاویر می‌توانند روی مانیتور در عرض چند ثانیه نمایش داده شوند و ذخیره یا چاپ گردند. تصویربرداری دیجیتال در مقایسه با تصویربرداری معمولی چندین مزیت دارند.

به عنوان مثال قابلیت تقویت و بزرگنمایی تصویر در تصویربرداری دیجیتال وجود دارد. این موضوع باعث می‌شود تا دندانپزشک به راحتی بتواند کوچک‌ترین تغییراتی که با معاینه دهانی قابل رؤیت نیست را مشاهده کند. همچنین در صورت نیاز می‌تواند تصاویر را به صورت الکترونیکی برای دندانپزشک دیگری ارسال کند. نکته مهم اینجاست که بیمار در تصویربرداری دیجیتال اشعه کمتری نسبت به رادیوگرافی‌های معمولی دریافت می‌کند.

مزایای رادیولوژی دیجیتال

مزایای رادیولوژی دیجیتال دندانپزشکی در مقایسه با اشعه ایکس دندانپزشکی سنتی و آنالوگ قدیمی شامل موارد زیر است:

• رادیوگرافی‌های دیجیتال مناطق پنهان کوچکی از پوسیدگی بین دندان‌ها یا زیر ترمیم‌های موجود، عفونت‌های استخوانی، بیماری‌های لثه (پریودنتال)، آبسه‌ها یا کیست‌ها، ناهنجاری‌های رشدی و تومورهایی را نشان می‌دهد که به تنها با معاینه چشمی دندانپزشکی قابل تشخیص نیست.
• رادیوگرافی‌های دیجیتال را می‌توان فوراً در هر مانیتور کامپیوتر مشاهده کرد و برای افزایش کنتراست و جزئیات با آپشن های تنظیمات تغییراتی ایجاد نموده و بدون افت کیفیت به‌صورت الکترونیکی به متخصصان منتقل کرد.
• تشخیص زود هنگام و درمان به موقع مشکلات دندانپزشکی می‌تواند باعث صرفه‌جویی در وقت و پول و نیز احساس درد و ناراحتی کمتر شود.
• فناوری ذخیره‌سازی میکرو دیجیتال امکان ذخیره‌سازی بیشتر حجم زیادی از داده‌ها را در درایوهای کوچک و صرفه‌جویی در فضا را فراهم می‌کند.

عوارض رادیولوژی دندان

اگرچه برای گرفتن عکس رادیولوژی از دهان، تحت تشعشع پرتوی ایکس قرار می‌گیرید؛ اما مقدار تشعشع به قدری کم است که برای بزرگسالان و کودکان خطری ایجاد نمی‌کند.

---

آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق
تلفن : 88553155 - 021

آدرس مطب 2 : تهران ، ونک ، خیابان ملاصدرا ، خیابان پردیس ، پلاک ۱۵ ، واحد ۱۲ ، طبقه چهارم ، رادیولوژی و سونوگرافی پردیس ونک
تلفن : 88782900 - 021 | 88203875 - 021

• رادیولوژی دندان چیست و چگونه انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-01-05تاریخ بروز رسانی : 1403-05-20


• همه چیز درباره رادیوگرافی دندانپزشکی
  تاریخ انتشار : 1395-10-03تاریخ بروز رسانی : 1402-07-29


• سفالومتری یا سفالوگرام چیست ؟
  تاریخ انتشار : 1395-10-09تاریخ بروز رسانی : 1402-07-29


• رادیوگرافی پری اپیکال یا تک دندان چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-01-31تاریخ بروز رسانی : 1402-07-29


• کاربرد رادیوگرافی بایت وینگ و چگونگی انجام آن
  تاریخ انتشار : 1400-03-17تاریخ بروز رسانی : 1402-07-30


• انواع روش های رادیولوژی تک دندان
  تاریخ انتشار : 1400-03-23تاریخ بروز رسانی : 1402-07-30


• رادیوگرافی تک دندان یا پری اپیکال
  تاریخ انتشار : 1400-04-09تاریخ بروز رسانی : 1402-07-30


• مراحل انجام رادیوگرافی بایت وینگ
  تاریخ انتشار : 1400-04-11تاریخ بروز رسانی : 1402-07-30


• عکس دندان در چه مواقعی تهیه میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-07-07تاریخ بروز رسانی : 1402-05-03


• آیا تشخیص آبسه دندان با رادیولوژی امکان پذیر است؟
  تاریخ انتشار : 1400-09-30تاریخ بروز رسانی : 1402-05-08


• عکس رنگی دندان برای ارتودنسی
  تاریخ انتشار : 1400-10-06تاریخ بروز رسانی : 1402-05-08


• عکس پانورامیک دندان چه کاربردی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1400-10-22تاریخ بروز رسانی : 1402-05-08


• رادیولوژی تخصصی فک، دهان و صورت در تهران
  تاریخ انتشار : 1401-10-10تاریخ بروز رسانی : 1402-05-13


• رادیوگرافی برای تشخیص آبسه دندان
  تاریخ انتشار : 1402-05-07تاریخ بروز رسانی : 1402-05-21


• مزايای سفالومتری ديجيتالی در مقابل سفالومتری فيلمی
  تاریخ انتشار : 1402-06-12تاریخ بروز رسانی : 1402-06-17

بهروز مهراد [ 1402-05-07 ]
انواع رادیو گرافی دندان هم به پزشک کمک در شناسایی مشکلات دندان های می کند هم بیماران با آگاهی از نوع رادیوگرافی دندان ها می توانند اطلاعات دقیقتری از آسیب دندانهای خود داشته باشند سپاس از زحمات شما

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :