تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی

دستگاه تولید مثل زنان شامل دو تخمدان است که در دو طرف رحم قرار گرفته‌ اند و از طریق لوله‌ های فالوپ به رحم متصل شده‌اند. تخمدان‌ها وظیفه‌ ی تولید تخمک را دارند. تخمک درصورتی‌ که با اسپرم مردانه لقاح کند به تخم و سپس جنین تبدیل می‌شود. تخمدان‌ها همچنین تولید کننده‌ی هورمون‌های جنسی زنانه، استروژن و پروژسترون هستند. سرطان تخمدان زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌ های تخمدان جهش پیدا کنند و بیش از حالت عادی تقسیم شوند. متأسفانه علائم سرطان تخمدان در مراحل اولیه چندان بارز و قابل‌توجه نیستند، به همین خاطر اکثر افراد در مراحل پیشرفته متوجه بیماری خود می‌شوند.

با سونوگرافی لگن می توان تخمدان و رحم را از لحاظ سایز، شکل و استحکام بررسی نمود. سونوگرافی می تواند سرطان تخمدان را در مراحل اولیه تشخیص دهد. سونوگرافی به شناسایی تومورهای احتمالی و تشخیص اینکه آیا تومور جامد هستند یا کیست که توده های غیر سرطانی حاوی مایع هستند، کمک می‌کند. اگر پزشک تشخیص دهد که تومور وجود دارد، احتمالاً درخواست بیوپسی (نمونه برداری) برای تشخیص سرطانی یا خوش‌ خیم بودن آن می‌کند. میزان نگران کنندگی سرطان بستگی به مرحله ای ست که سرطان در آن مرحله قرار داشته باشد. هرچقدر سرطان پیشرفته تر باشد و زمان بیشتری از بروز آن گذشته باشد به همان میزان خطرناک تر است.

علت سرطان تخمدان

درست مانند اغلب سرطان‌ها، دلیل اصلی ابتلا به سرطان تخمدان هنوز مشخص نیست. به‌طورکلی سرطان به معنی جهش یافتن سلول‌های بدن و تقسیم شدن زیاد و غیرعادی آنها است. عوامل متعددی مانند استعمال سیگار، کم‌تحرکی، تغذیه نامناسب و مصرف الکل می‌توانند چنین تغییری در سلول‌ها ایجاد کنند. سلول‌های سرطانی سریعاً تقسیم می‌شوند و تشکیل توده می‌دهند. سرطان ممکن است در همان محل اولیه باقی بماند یا بقیه بدن را نیز درگیر کند.

عوامل خطر در ایجاد سرطان تخمدان

عواملی که می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را در خانم‌ ها افزایش دهد به شرح زیر است:

• افزایش سن

با افزایش سن خطر ابتلا به سرطان تخمدان افزایش پیدا می‌کند. در اغلب مواقع این بیماری در افراد مسن شناسایی می‌شود.

• تغییرات ژنتیکی

درصد کمی از سرطان‌های تخمدان به دلیل تغییرات ارثی است که از والدین به ارث برده می‌شود.

• سابقه خانوادگی

اگر از بستگان نزدیک خود فردی مبتلا به این بیماری را داشته‌اید، ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان در شما دو چندان شود.

• افزایش وزن و چاقی

چاقی می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را در افزایش دهد.

• درمان جایگزینی هورمون پس از یائسگی

مصرف داروهای جایگزین هورمون جهت کنترل علائم یائسگی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

• اندومتریوز

یک اختلال دردناک است به این صورت که بافت داخلی رحم، خارج از رحم رشد می‌کند.

• سن شروع و پایان قاعدگی

اگر قاعدگی در سنین پایین شروع شود یا شروع یائسگی در سنین بالا باشد، یا هر دو این موارد وجود رخ دهد، خطر ابتلا به سرطان تخمدان افزایش پیدا خواهد کرد.

• عدم تجربه بارداری

اگر هرگز بارداری را تجربه نکرده باشید، احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در شما دو چندان خواهد شد.

علائم سرطان تخمدان

معمولاً اغلب کسانی که دچار بیماری سرطان تخمدان می‌شوند در مراحل اول هیچ علائم خاص و واضحی ندارند و ازاین‌جهت است که بیشتر مبتلایان زمانی متوجه ابتلا به بیماری می‌شوند که سرطان در مراحل پیشرفته است. خوب است بدانید که حتی در مراحل پیشرفته نیز این بیماری با علائمی اغلب عمومی و غیراختصاصی خود را نشان می‌دهد. بیشتر انواع سرطان‌های تخمدان غشای خارجی تخمدان را درگیر می‌کنند. در بیشتر موارد علائم سرطان تخمدان شباهت زیادی به سندرم قبل از قاعدگی، سندرم روده تحریک‌پذیر و اختلالات مثانه دارند؛ اما با پایداری و شدت یافتن علائم باید درمورد ابتلا به این بیماری مشکوک شویم.

علائم اولیه این بیماری عبارتند از:

1. سوءهاضمه یا سوزش سر دل
2. تکرر ادرار
3. مقاربت دردناک
4. احساس درد در کمر
5. نفخ و تورم شکمی
6. کم‌اشتهایی و احساس پر بودن معده
7. یبوست و دیگر اختلالات گوارشی

علائم هشداردهنده سرطان تخمدان

همان‌طور که گفتیم ممکن است علائم اولیه سرطان تخمدان چندان به نظر جدی نیایند و فرد آنها را مواردی بی‌اهمیت و زودگذر تلقی کند؛ اما اگر بیماری وارد مراحل پیشرفته شود علائم زیر بروز خواهند کرد:

• حالت تهوع و استفراغ
• احساس تنگی نفس و دشوار شدن دم و بازدم
• کاهش وزن شدید
• احساس کسالت و خستگی بدون علت
• کاهش شدید اشتها

انواع سرطان تخمدان

نوع سلولی که سرطان در آن ایجاد می‌شود، نوع سرطان را تعیین می‌کند. در نهایت به پزشک این امکان داده می‌شود تا تشخیص دهد که چه درمانی برای بیمار مناسب و مؤثر است. انواع سرطان تخمدان به شرح زیر است:

سرطان تخمدان اپیتلیال

این نوع از سرطان نسبت به انواع دیگر رایج‌ تر است. سرطان تخمدان اپیتلیال انواع دیگری همچون سروز و کارسینوم دارد.

تومور استرومایی

این نوع نسبت به انواع دیگر در مراحل اولیه بیشتر قابل شناسایی است.

تومور سلول زایا

این سرطان نادر تخمدان معمولاً در سنین پایین رخ می‌دهد.

مراحل سرطان تخمدان

مرحله‌بندی سرطان معمولاً برحسب خوش‌خیم یا بدخیم بودن سرطان، میزان پخش شدن و شدت آن انجام می‌شود؛ ولی سازمان جهانی سرطان بر اساس داده‌های SEER که یک بانک اطلاعاتی جامع است، مرحله‌بندی دیگری برای سرطان تخمدان ارائه داده است:

• سرطان ناحیه‌ای: سرطان در نقطه‌ی شروع باقی مانده و هیچ بافت دیگری را درگیر نکرده است.
• سرطان منطقه‌ای: سرطان به اندام‌های مجاور مثل رحم گسترش پیدا کرده است.
• سرطان دوردست: سرطان به دیگر اعضای بدن مثل ریه یا کبد گسترش پیدا کرده و این اندام‌ها را سرطانی کرده است.

روشهای تشخیص سرطان تخمدان

زمانی‌که پزشک سرطان تخمدان را در مراحل اولیه تشخیص می‌دهد، روند درمان آن بسیار ساده‌تر می‌شود. با این حال، تشخیص سریع آن خیلی هم ساده نیست؛ زیرا تخمدان‌های شما در عمق حفره شکمی قرار دارند و بعید است که با لمس کردن جایگاه تومور را احساس کنید. از طرفی، هیچ غربالگری تشخیصی معمولی برای سرطان تخمدان وجود ندارد. به‌همین‌دلیل بسیار مهم است که علائم غیر معمول یا مداوم را به پزشک خود گزارش دهید. در این شرایط اگر پزشک شما نگران سرطان تخمدان باشد، احتمالاً انجام معاینه لگن را توصیه می‌کند. در طی آن پزشک انگشتان خود را وارد واژن می‌کند و همزمان دست دیگر را روی شکم شما فشار می‌دهد تا اندام‌های لگنی شما را حس کند. تومور با رشد خود به مثانه و راست‌روده فشار می‌آورد. پزشک در این مرحله می‌تواند تومور را در طول معاینه لگنی رکتوواژینال تشخیص دهد. از سایر آزمایش‌های مؤثر در تشخیص سرطان تخمدان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تست‌های تصویربرداری: آزمایشاتی مانند سونوگرافی یا سی‌تی اسکن شکم و لگن ممکن است به تعیین اندازه، شکل و ساختار تخمدان کمک کنند. برای تشخیص سرطان تخمدان با سونوگرافی معمولاً علاوه بر سونوگرافی معمولی از سونوگرافی ترانس واژینال نیز استفاده می‌شود. روشی که پروب دستگاه سونوگرافی را از طریق واژن مستقیماً در معرض بافت تخمدان قرار می‌دهد.
• آزمایش خون: ممکن است شامل چکاب کامل باشد که می‌تواند به تعیین وضعیت سلامت شما کمک کند. پزشک شما همچنین ممکن است با آزمایش خون به دنبال شناسایی میزان نشانگرهای تومور سرطان تخمدان باشد. به عنوان مثال، آزمایش آنتی‌ژن سرطانی CA-125 می‌تواند پروتئینی را که اغلب در سطح سلول‌های سرطانی تخمدان یافت می‌شود، شناسایی کند. آزمایش خون نمی‌تواند به پزشک شما بگوید که آیا سرطان دارید یا خیر، اما ممکن است سرنخ‌هایی در مورد تشخیص و پیش‌آگهی ارائه دهد.
• آزمایش ژنتیک: پزشک ممکن است انجام آزمایش خون را برای بررسی تغییرات ژنی که خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهند، توصیه کند. آگاهی از تغییر ارثی در DNA به پزشک کمک می‌کند تا در مورد برنامه درمانی شما بهتر تصمیم بگیرد. ممکن است بخواهید این اطلاعات را با خویشاوندان خونی خود، مانند خواهر و برادر و فرزندانتان به اشتراک بگذارید؛ زیرا آنها نیز ممکن است در معرض خطر تغییرات ژنی مشابه باشند.
• عمل جراحی: گاهی اوقات پزشک شما نمی‌تواند از روند تشخیص خود مطمئن شود تا زمانی‌که تحت عمل جراحی لاپاروسکوپی برای نمونه‌برداری قرار بگیرید. نمونه به دست آمده در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد تا درجه و نوع سرطان تخمدان را مشخص کند.

انواع روش سونوگرافی تخمدان

سونوگرافی از روی شکم

برای انجام این روش تشخیصی لازم است بیمار بر روی تخت به پشت دراز کشیده تا پزشک یا تکنسین بتواند سونوگرافی را انجام دهد. پزشک یا تکنسین توسط مبدل امواج صوتی با فرکانس بالا را ارسال و دریافت می‌کند تا تصویر از تخمدان‌های بیمار بر روی صفحه نمایش رایانه ایجاد شود.

سونوگرافی ترانس واژینال

روی تخت سونوگرافی دراز می‌کشید و پاهای خود را در موقعیت مناسب برای سونوگرافی قرار می‌دهید. یک روکش پلاستیکی یا لاتکس روی مبدل صوتی کشیده می‌شود و مبدل به آرامی وارد واژن می‌شود. متخصص سونوگرافی به آرامی مبدل را در زوایای مختلف درون واژن حرکت می‌دهد. تصویر اعضای درون لگن شامل تخمدان‌ها روی صفحه کامپیوتر به نمایش گذاشته می‌شود و این تصاویر ضبط می‌شوند.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی تخمدان

نیاز به انجام اقدام خاصی قبل از سونوگرافی رحم و تخمدان نیست؛ اما اگر قصد انجام سونوگرافی شکمی دارید سعی کنید لباس های گشاد و راحت بپوشید و حتماً مقدار زیاد آب بنوشید تا مثانه پر شود و احشای لگنی راحت تر دیده شوند.

عوارض جانبی سونوگرافی تخمدان

آزمایش سونوگرافی کمترین خطر را دارد. برخلاف دیگر روش‌های عکسبرداری پزشکی مثل رادیوگرافی یا سی تی اسکن، در سونوگرافی از اشعه استفاده نمی‌شود.

درمان سرطان تخمدان

روند درمان سرطان تخمدان معمولاً شامل ترکیبی از جراحی و شیمی‌درمانی است. درمان‌های دیگر آن ممکن است در شرایط خاص استفاده شوند. در ادامه به جزئیات هرکدام اشاره خواهیم کرد.

عمل جراحی

از انواع روش‌های جراحی برای درمان سرطان تخمدان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جراحی برای برداشتن یک تخمدان: معمولاً در مراحل اولیه سرطان که بیش از یک تخمدان درگیر نمی‌شود، جراحی ممکن است شامل برداشتن تخمدان آسیب‌دیده و لوله فالوپ آن باشد. این روش ممکن است توانایی شما برای بچه‌دار شدن را حفظ کند.
• جراحی برای برداشتن هر دو تخمدان: اگر سرطان هر دو تخمدان را درگیر کرده باشد و هیچ نشانه‌ای از گسترش سرطان به نواحی دیگر وجود نداشته باشد، جراح ممکن است هر دو تخمدان و هر دو لوله فالوپ را بردارد. این روش رحم شما را دست‌نخورده می‌گذارد، بنابراین ممکن است همچنان بتوانید با استفاده از جنین یا تخمک منجمد خود یا با تخمک‌های اهداکننده باردار شوید.
• جراحی برای برداشتن هر دو تخمدان و رحم. اگر سرطان شما گسترده‌تر شود یا برای شما مهم نیست که توانایی خود را برای بچه‌دار شدن حفظ کنید، جراح تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، رحم و غدد لنفاوی مجاور را برمی‌دارد.
• جراحی برای درمان سرطان پیشرفته تخمدان. اگر سرطان شما بدخیم و پیشرفته شده باشد، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن همه بافت‌های سرطانی توصیه کند. گاهی اوقات شیمی‌درمانی قبل یا بعد از جراحی در این شرایط انجام می‌شود.

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی نوعی درمان دارویی است که از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌هایی با قدرت رشد بالا از جمله سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. داروهای شیمی‌درمانی را می‌توان به داخل رگ تزریق کرد یا به‌صورت خوراکی مصرف کرد.

شیمی‌درمانی اغلب پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده استفاده می‌شود. قبل از جراحی نیز می‌توان از آن استفاده کرد. همچنین در صورت نیاز می‌توانید به متخصص انکولوژی زنان مراجعه کرده و راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید. در شرایط خاص، داروهای شیمی‌درمانی ممکن است گرم شوند و در حین به داخل شکم تزریق شوند جراحی (شیمی‌درمانی داخل صفاقی هیپرترمیک).

درمان هدفمند

اصولاً درمان‌های دارویی هدفمند بر نقاط ضعف سلول‌های سرطانی تمرکز دارند و با حمله به این نقاط می‌توانند باعث مرگ سلول‌های سرطانی شوند. اگر این نوع درمان برای شما قابل انجام باشد، پزشک ممکن است ابتدا سلول‌های سرطانی شما را آزمایش کند تا مشخص کند کدام درمان هدفمند بیشترین تأثیر را بر آنها دارد.

هورمون‌ درمانی

هورمون‌درمانی از داروهایی برای جلوگیری از اثرات هورمون استروژن بر سلول‌های سرطان تخمدان استفاده می‌کند. برخی از سلول‌های سرطانی تخمدان از استروژن برای کمک به رشد خود استفاده می‌کنند، بنابراین مسدود کردن استروژن ممکن است به کنترل سرطان کمک کند. هورمون‌درمانی ممکن است یک گزینه درمانی برای برخی از انواع سرطان‌های تخمدان با رشد آهسته باشد. همچنین اگر سرطان پس از درمان‌های اولیه عود کند، ممکن است یک گزینه مطلوب باشد.

ایمونوتراپی

در واقع ایمونوتراپی از تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده می‌کند. سیستم ایمنی بدن ممکن است به سلول‌های سرطانی حمله نکند؛ زیرا آ‌نها پروتئین‌هایی تولید می‌کنند که به آنها کمک می‌کند از تهاجم سلول‌های سیستم ایمنی پنهان شوند. ایمونوتراپی با تداخل در این فرآیند کمک می‌کند تا سیستم ایمنی بهتر عمل کند. ایمونوتراپی ممکن است گزینه‌ای برای درمان سرطان تخمدان در شرایط خاص باشد.

علائم عود سرطان تخمدان

سرطان ‌تخمدان برای بسیاری از خانم‌ها، پس ‌از درمان و یک دوره بهبودی برمی‌گردد. این موضوع به‌عنوان بازگشت بیماری (عود بیماری) شناخته می‌شود. علائم بسیار مشابه سرطان اول است مانند:

• درد مبهم شکمی
• نفخ
• تهوع
• استفراغ
• تغییر الگوی دفع

---

آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق
تلفن : 88553155 - 021

آدرس مطب 2 : تهران ، ونک ، خیابان ملاصدرا ، خیابان پردیس ، پلاک ۱۵ ، واحد ۱۲ ، طبقه چهارم ، رادیولوژی و سونوگرافی پردیس ونک
تلفن : 88782900 - 021 | 88203875 - 021

• تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1395-11-23تاریخ بروز رسانی : 1404-07-29


• تشخیص تخمدان پلی کیستیک با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-01-17تاریخ بروز رسانی : 1404-03-05


• سندروم تخمدان پلی کیستیک چگونه با سونوگرافی تشخیص داده میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-01-28تاریخ بروز رسانی : 1402-07-29


• کیست درموئید تخمدان چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-05-02تاریخ بروز رسانی : 1404-07-22


• سونوگرافی زنان و مامایی شامل چه مواردی میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-16تاریخ بروز رسانی : 1404-07-22


• تشخیص تنبلی تخمدان با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-06-20تاریخ بروز رسانی : 1402-08-13


• چگونه برای سونوگرافی تخمدان آماده شویم؟
  تاریخ انتشار : 1400-08-17تاریخ بروز رسانی : 1404-08-19


• سونوگرافی رحم و تخمدان جهت تشخیص سرطان رحم
  تاریخ انتشار : 1402-01-14تاریخ بروز رسانی : 1404-07-22

زهرا ابراهیمی [ 1402-05-16 ]
برای تشخیص سرطان تخمدان آیا می شود به دستگاههای سونوگرافی که داخل مطب پزشکان وجود دارد اکتفا کرد یا حتما باید به مراکز مجهز سونوگرافی و رادیولوژی مراجعه کرد

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :