سونوگرافی آندومتریوز چیست و چه کاربردی دارد؟

بافت آندومتریال یا همان بافت مخاط رحم شامل غده، گلبول های خون و بافت های همبند است و معمولاً درون رحم رشد می کند تا رحم را آماده برای تخمک گذاری کند. این بافت به صورت طبیعی در داخل حفره رحم وجود دارد و به صورت ماهیانه دچار تغییرات قاعدگی می شود. تا زمانی که آندومتر در داخل حفره رحم قرار دارد همه چیز طبیعی است؛ اما مشکل زمانی ایجاد می شود که این بافت به قسمت های دیگر بدن مانند داخل لگن سرک می کشد و به طور نابجا در این بخش قرار می گیرد. این بافت ها در داخل لگن دچار التهاب، خونریزی و چسبندگی داخل لگن شده و همچنین موجب به وجود آمدن کیست های مکرر در تخمدان می شوند. با التهاب و کششی که روی اعصاب و بافت ها وارد می شود موجب ایجاد درد لگنی مزمن شود. معمولاً این دردها با شدت زیادی در خانم های جوان بروز می کند و در سنین باروری نیز ممکن است موجب بروز مشکلات ناباروری شود.

مکان هایی که ممکن است درگیر آندومتریوز شوند اجزای داخل لگن می باشند. تخمدان ها و عضله های رحم مهمترین قسمت هایی هستند که از هجوم این بافت در امان نیستند. سونوگرافی آندومتریوز می تواند به پزشک کمک کند تا بافت و کیست هایی را که ممکن است نشانه آندومتریوز باشند شناسی کند. این روش یک روش تصویربرداری ساده و ایمن است که اگر علائم مرتبط با آندومتریوز را تجربه کنید ممکن است تجویز شود. پزشک ممکن است از سونوگرافی ترانس واژینال یا سونوگرافی شکمی استفاده کند. هر دو نوع سونوگرافی تصاویری از اندام های تولید مثل را فراهم می کنند. این ابزار به پزشک در شناسایی کیست های مرتبط با آندومتریوز کمک می کنند.

علت بیماری آندومتریوز

• قاعدگی عقب گرد: بیشترین علت آندومتریوز می‌باشد، در این حالت، خون قاعدگی از بدن خارج نمی‌گردد و لوله‌های رحمی کمک می‌کنند تا سلول‌های آندومتر وارد ناحیه لگن شده و خونریزی در طول این مدت اتفاق می‌افتد.
• رشد سلول‌های جنینی: حفره‌های لگنی و شکمی می‌توانند توسط سلولهای آندومتریوز پوشانده شوند. بعد از پوشش چند ناحیه، تبدیل به بافت آندومتر می‌شود، در نتیجه آندومتریوز انتشار می‌یابد.
• زخم جراحی: در جراحی‌هایی مانند سزارین، سلول‌های آندومتر قابلیت این را دارند تا به محل جراحی خود را برسانند.
• انتقال سلول‌های آندومتر: رگ‌های خونی یا مایع تشکیل شده از لنف، سلول‌های اندومتر را به سایر قسمت‌های بدن می‌برند.
• مشکل در سیستم ایمنی: وجود ضعف در سیستم ایمنی بدن باعث می‌شود که بدن توانایی تشخیص بافت اندومتر را که در بیرون از رحم ساخته می‌شود را نداشته باشد و نتواند آن را از بین ببرد.

علائم بیماری آندومتریوز

بیماری آندومتریوز در بسیاری از موارد بی‌علامت است؛ ولی گاهی علامت دار می باشد که علائم آن عبارتند از:

• درد لگن، از اولین و بارزترین علائم آندومتریوز است که با گذشت زمان بدتر می‌شود. درد لگن و گرفتگی عضلات ممکن است قبل از عادت ماهیانه شروع شده و چندین روز بعد از عادت ماهیانه ادامه داشته باشد.
• داشتن عادت ماهیانه دردناک
• ممکن است در زمان قاعدگی خونریزی بیش از حد باشد و یا حتی بین دو قاعدگی خونریزی داشته باشید.
• درد در هنگام و یا بعد از ارتباط جنسی
• درد زمان اجابت مزاج و ادرار کردن
• احساس گرفتگی شکمی در ارتباط جنسی
• نازایی در زنان
• درد در هنگام معاینه ناحیه لگن
• اسهال
• یبوست
• خستگی
• نفخ و حالت تهوع در زمان قاعدگی
• علائم آندومتریوز در زمان بارداری به‌طور موقت و با قطع پریودها در یائسگی علائم آن بطور کلی از بین می‌روند.

عوامل خطر آندومتریوز

با هر رده سنی ممکن است شما به بیماری آندومتریوز مبتلا شوید؛ ولی بعضی عوامل هستند که درصد ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد، این موارد عبارتند از:

• بیشتر در افرادی با رده سنی سی تا 40 سال و افرادی که باردار نشده اند مشاهده می شود.
• مبتلا شدن یکی از افراد خانواده یا حتی نزدیکان به این بیماری
• مصرف الکل
• نداشتن فعالیت های ورزشی
• مصرف کافئین
• داشتن خونریزی زیاد در عادت ماهانه یعنی بیشتر از 7 روز
• بیماری های خود ایمنی
• داشتن آلرژی (آسم)
• مبتلا بودن به سرطان تخمدان و سرطان سینه

مراحل بیماری آندومتریوز

مراحل بیماری آندومتریوز بر اساس تعداد، اندازه، محل و شدت ضایعه، چسبندگی ها و کیست ها، به 4 مرحله تقسیم بندی می شوند. این مرحله بندی ها به شرح زیر هستند:

• مرحله 1: نشان دهنده حداقل علائم قابل مشاهده از آندومتریوز به همراه چند ضایعه سطحی است.
• مرحله 2: نشان دهنده بیماری خفیف با ضایعات عمیقتر است.
• مرحله 3: نشان دهنده آندومتریوز متوسط همراه با تعداد زیادی ضایعات عمیق، کیست های کوچک در یک یا هر دو تخمدان و وجود چسبندگی است.
• مرحله 4: نوع شدید بیماری همراه با ضایعات عمیق، کیست های بزرگ در یک یا هر دو تخمدان و چسبندگی های متعدد است.

دلایل انجام سونوگرافي آندومتريوز

پزشک از این سونوگرافی به منظور تشخیص و درمان بیماری های زیر استفاده می نماید:

• در صورتی که فرد پس از ازدواج و با اقدام به باروری، باردار نشود.
• در صورتی که مسیر خونریزی قاعدگی مسدود باشد و خونریزی قاعدگی به طور طبیعی از بدن خارج نشود.
• در صورتی که فرد سابقه عفونت های لگنی و اختلالات رحمی داشته باشد.
• در صورتی که یکی از افراد نزدیک به شما سابقه بیماری اندومتریوز داشته باشد.
• تشخیص اندومتریوز با سونوگرافی می تواند ضخیم شدن غیر عادی بافت ها، کیست اندومتریوما (توده های کیست مانند در تخمدان) و ضایعات و برآمدگی های عمیق را نشان داد. بعلاوه یکی از راه های تشخیص کیست شکلاتی در تخمدان که اغلب زنان ممکن است به همراه آندومتریوز به آن دچار باشند آزمایش سونوگرافی است.

نحوه آماده شدن برای سونوگرافی آندومتریوز

سونوگرافیست ممکن است از بیمار بخواهد با مثانه خالی یا پر به اتاق برود. همچنین ممکن است از بیمار خواسته شود که روده خود را تخلیه کنید تا برای سونوگرافی آماده شود.

نحوه انجام سونوگرافی در بارداری

دو نوع سونوگرافی اصلی وجود دارد که عبارتند از: سونوگرافی ترانس واژینال و ترانس ابدومینال. نوع سونوگرافی که انجام می‌دهید بستگی به پزشک شما دارد که کدام نوع را انجام دهید. در ادامه نحوه انجام هر یک از این سونوگرافی‌ ها را بررسی می‌کنیم:

سونوگرافی ترانس واژینال

در سونوگرافی ترانس واژینال ، یک پروب کوچک در پوششی شبیه کاندوم استریل به داخل واژن وارد می‌شود. سپس پزشک، پروب را درون واژن حرکت می‌دهد تا با ساطع شدن امواج صوتی، رحم شما را اسکن کرده و نتایج آن را روی صفحه نمایش مشاهده کند. در این حالت کمی احساس فشار خواهید کرد؛ اما دردی حس نمی‌کنید.

سونوگرافی ترانس ابدومینال

برای انجام سونوگرافی ترانس ابدومینال، لازم است که مثانه شما کاملاً پر باشد تا بتوان تصویر واضحی از جنین و اندام‌های تولید مثل شما به‌دست آورد. در حین انجام سونوگرافی ترانس ابدومینال، باید روی میز معاینه یا تخت دراز بکشید. سپس پزشک، ژل مخصوصی را روی شکم و ناحیه لگن شما استعمال می‌کند. این ژل به حرکت صحیح امواج صوتی کمک می‌کند. در مرحله بعدی، پزشک دستگاه پروب را روی شکم شما قرار می‌دهد و آن را برای گرفتن تصاویر سیاه‌ و سفید بر روی صفحه اولتراسوند (صفحه نمایشگری که تصاویر درون شکم را نشان می‌دهد) حرکت می‌دهد.

بهترین زمان سونوگرافی برای تشخیص آندومتریوز

طبق توصیه پزشک، در هر روزی از دوره و یا بلافاصله بعد از اتمام دوره عادت ماهیانه سونوگرافی انجام خواهد شد که اکثر بیماری ها در این دوره قابل تشخیص هستند.

عوارض سونوگرافی اندومتریوز

سونوگرافی مانند سی تی اسکن و رادیوگرافی از اشعه X-ray استفاده نمی کند، بنابراین سونوگرافی روشی امن و بی خطر است و عارضه جانبی ندارد.

هزینه سونوگرافی اندومتریوز

هزینه انجام آن بستگی به این که در کدام مرکز دولتی یا خصوصی انجام شود متفاوت است.

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• سونوگرافی شکم چه کاربردی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1400-03-10تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• نکات مهم سونوگرافی شکم و لگن
  تاریخ انتشار : 1396-03-27تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• سونوگرافی لگن برای تشخیص کیست تخمدان
  تاریخ انتشار : 1395-09-18تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• سونوگرافی لگن برای بررسی رحم و تخمدان ها
  تاریخ انتشار : 1395-10-10تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• سونوگرافی لگن از طریق بررسی شکمی ، ترانس واژینال ، ترانس رکتال
  تاریخ انتشار : 1395-12-14تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• سونوگرافی واژینال چیست و چگونه انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-02-08تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• تشخیص عفونت رحم با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-04-29تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• علت انجام سونوگرافی شکم چیست؟
  تاریخ انتشار : 1400-05-28تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• سونوگرافی زنان و مامایی شامل چه مواردی میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-06-16تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• اختلال رحم دو شاخه و تشخیص آن با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-08-20تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• دو رحمی بودن چطور تشخیص داده میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-09-25تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• زمان مناسب برای سونوگرافی واژینال
  تاریخ انتشار : 1400-10-25تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• شرایط و آمادگی های لازم قبل از انجام سونوگرافی واژینال
  تاریخ انتشار : 1400-10-30تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• سونوگرافی جهت تشخیص آسیت شکم
  تاریخ انتشار : 1401-02-12تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• اولین سونوگرافی واژینال در بارداری
  تاریخ انتشار : 1401-02-21تاریخ بروز رسانی : 1401-02-21


• سونوگرافی ترانس واژینال یا داخلی چیست و چگونه انجام میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-03-09تاریخ بروز رسانی : 1401-03-21


• سونوگرافی کالر داپلر واژینال رحم و تخمدان
  تاریخ انتشار : 1401-03-19تاریخ بروز رسانی : 1401-03-22


• هیستروسالپنگوگرافی یا عکس رنگی رحم چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-03-21تاریخ بروز رسانی : 1401-03-23


• فیبروم چیست و چه علائمی دارد؟
  تاریخ انتشار : 1401-03-28تاریخ بروز رسانی : 1401-03-29


• از چه زمانی جنین در سونوگرافی واژینال دیده میشود؟
  تاریخ انتشار : 1401-04-06تاریخ بروز رسانی : 1401-04-12

نظرات کاربران درباره این مطلب :