ماموگرافی بهتر است یا سونوگرافی پستان؟

سینه همچون سایر اندام ‌های بدن می‌تواند دستخوش بیماری شود. به طور کلی انواع مختلفی از اختلالات سینه یا بیماری سینه زنان یافت می شوند که اکثر این شرایط خوش خیم (غیر سرطانی) هستند. تشخیص و شناسایی هر بیماری در مراحل اولیه از اهمیت بسیاری برخوردار است، به همین دلیل معاینات بالینی منظم و انجام ماموگرافی یا سونوگرافی برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه بسیار توصیه می‌شود.

در بعضی مواقع در ماموگرافی به نتیجه کاذب می رسیم، در این صورت از سونوگرافی جهت تشخیص توده استفاده می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت سونوگرافی یک آزمایش تکمیلی است که معمولاً در سینه‌های متراکم توصیه می‌شود. شایان ذکر است که استفاده از سونوگرافی به تنهایی روش کافی برای تشخیص سرطان سینه به شمار نمی ‌رود.

هیچ‌گاه پزشک جهت تشخیص سرطان سینه به نتیجه سونوگرافی سینه به تنهایی اکتفا نمی‌کند. هرکدام از این دو روش نقاط قوت و ضعفی دارند، به عنوان مثال برای مشاهده کیست، سونوگرافی بهتر است؛ اما برای مشاهده رسوبات ریز کلسیم که در برنامه غربالگری اهمیت بسیار بالایی دارد، بهترین روش، ماموگرافی است. همچنین می توان از سونوگرافی سینه برای جستجوی ناحیه مشکوکی که در ماموگرافی مشاهده شده است استفاده کرد.

مزایای ماموگرافی

ماموگرافی فوایدی دارد که از آن جمله‌‌‌ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هیچ اثری از اشعه ایکس بعد از اتمام ماموگرافی در بدن بیمار باقی نمی‌ماند. لازم به ذکر است پزشکان معتقد هستند اشعه ایکس هیچ عارضه جانبی در محدوده تشخیصی برای ماموگرافی در پی ندارد.
• ماموگرافی غربالگری سینه خطر مرگ ناشی از ابتلا به سرطان پستان را کاهش‌‌‌ می‌‎دهد. این روش سنجشی برای شناسایی تمامی سرطان‎ های پستان از قبیل سرطان‌‌‌‌ های مهاجم مجاری و کانال‎ های پستان کاربرد دارد.
• ماموگرافی غربالگری به پزشک در تشخیص تومور‌‌‌های کوچک کمک‌‌‌ می‌کند. زمانی که سرطان‎ ها کوچک و محدود هستند زنان شانس بیشتری برای درمان دارند.
• استفاده از ماموگرافی غربالگری احتمال تشخیص رشد غیرطبیعی بافت ‎ها را در مجرا‌‌‌های شیری پستان که به آنها کارسینومای مجرا‌‌‌های شیری‌‌‌ می‌‌گویند، افزایش‌‌‌ می‌‎دهد.

موارد قابل تشخیص با ماموگرافی

• کلسیفیکاسیون: کلسیفیکاسیون به رسوبات ریز کلسیم در بافت پستان گفته می ‌شود. آنها مانند لکه های سفید کوچک در عکس های ماموگرافی به نظر می رسند. کلسیفیکاسیون ممکن است ناشی از سرطان باشد. کلسیفیکاسیون به دو نوع زیر تقسیم می شود:
• کلسیفیکاسیون ماکرو: کلسیفیکاسیون ماکرو شامل رسوبات بزرگتر کلسیم است که به دلیل تغییرات ناشی از پیری عروق پستان، آسیب های قدیمی یا التهاب ایجاد می شود. این رسوبات معمولاً مربوط به شرایط غیر سرطانی هستند و نیازی به بررسی سرطان با نمونه برداری ندارند. کلسیفیکاسیون ماکرو معمولاً در زنان با سن بالاتر از ۵۰ سال دیده می شود.
• کلسیفیکاسیون میکرو: کلسیفیکاسیون میکرو شامل لکه های ریز کلسیم در پستان است و وجود آنها در عکس می تواند نگران کننده باشد. اگر این لکه ها از نظر شکل و الگو مشکوک باشند، نمونه برداری برای بررسی سرطان توصیه می شود.
• توده ها و غده ها: توده به ناحیه ای از بافت متراکم پستان با شکل و لبه هایی گفته می شود که متفاوت از بافت کلی پستان است. وجود توده ها تغییر مهم دیگری در ماموگرافی به شمار می روند. توده ها ممکن است شامل کیست، تومورهای جامد غیر سرطانی و تومورهای سرطانی باشند.
• کیست ها: کیسه های پر از مایع هستند. کیست های ساده سرطانی نیستند و نیازی به بررسی با نمونه برداری ندارند؛ اما اگر توده کیست ساده نباشد، نگران کننده بوده و انجام بیوپسی برای بررسی بیشتر آن لازم است. توده های جامد نگران کننده تر بوده و در برخی از موارد نشان دهنده سرطان هستند. کیست و توده جامد می توانند احساس یکسانی داشته باشند. همچنین در عکسبرداری ماموگرافی به طور یکسان به نظر می رسند. برای تشخیص آنها، سونوگرافی پستان مورد استفاده قرار می گیرد؛ زیرا سونوگرافی ابزاری بهتر برای دیدن کیست های پر از مایعات است. اگر توده کیست ساده نباشد، ممکن است برای تشخیص سرطانی بودن آن به آزمایش‌های تصویربرداری بیشتری لازم باشد.
• تراکم پستان: گزارش مامو گرافی ممکن است شامل ارزیابی تراکم پستان نیز باشد. تراکم پستان بر اساس نحوه توزیع بافت های رشته ای و غده ای در پستان مشخص می شود. سینه های متراکم غیر طبیعی نیستند؛ اما با خطر بالای سرطان در ارتباط می باشند. بافت متراکم پستان همچنین می تواند یافتن تومورهای سرطانی در ماموگرافی را دشوار کند.

ماموگرافی چگونه انجام میشود؟

این آزمایش معمولاً به صورت ایستاده انجام می شود. تکنسین پستان شما را بر روی یک صفحه قرار می دهد. در حین آزمایش هر کدام از سینه ها بین دو صفحه قرار می گیرد. این عمل باعث مسطح و یکنواخت شدن پستان ها شده تا بتوان تصاویر واضحی را از بافت پستان با حداقل دور اشعه تهیه نمود. فشرده شدن سینه بین دو صفحه ممکن است کمی موجب ناراحتی به مدت چند دقیقه برای فرد ایجاد کند. صفحه متحرک بالایی با نزدیک شدن به صفحه ثابت پایین موجب فشرده شدن بافت سینه خواهد شد. سپس دستگاه شروع به گرفتن تصویر می نماید. این روش برای سینه دیگر نیز تکرار می شود و از شخص تقاضا می شود تا مشابه روش قبل عمل نماید. صفحه دستگاه ماموگرافی برای گرفتن تصاویر اشعه ایکس از زاویه دیگر باید بچرخد تا عکس دیگری از زاویه مخالف گرفته شود. با این عکس دو تصویر از دو زاویه پستان حاصل خواهد شد.

آمادگی جهت انجام ماموگرافی

سعی کنید یک هفته قبل از شروع عادت ماهانه یا در طول دوره آن، ماموگرافی خود را انجام ندهید. ممکن است سینه های شما حساس یا متورم شود. در روز ماموگرافی خود، از دئودورانت، عطر یا پودر استفاده نکنید. این محصولات می توانند به صورت لکه های سفید روی اشعه X ظاهر شوند. همچنین نباید پمادها و کرم های خود را روی سینه یا زیر بغل خود بمالید. این مواد می توانند تصاویر را تحریف کرده و یا مانند کلسیفیکاسیون یا رسوبات کلسیم به نظر برسند، بنابراین جلوگیری از آنها مهم است. در صورت بارداری یا شیردهی، حتماً قبل از آزمایش به رادیولوژیست بگویید.

عوارض ماموگرافی

ماموگرافی، بافت پستان ها را با مقادیر اندکی از پرتوهای رادیواکتیو مواجه می سازد؛ اما معمولاً فواید این تکنیک تصویربرداری بیشتر از مضرات آن است. با این حال توصیه می شود اگر باردار هستید، حتماً این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید تا در خصوص گزینه های جایگزین تصمیم گیری شود. انجام ماموگرافی های مکرر و دوره ای در افراد بارداری که در معرض ریسک بالای ابتلا به سرطان پستان هستند توصیه نمی شود.

هزینه ماموگرافی

هزینه ماموگرافی بر اساس تعرفه وزارت بهداشت بخش خصوصی محاسبه خواهد شد. عوامل متعددی در کاهش یا افزایش هزینه ها تأثیرگذار است. نوع روش ماموگرافی نیز می‌تواند قیمت ماموگرافی را تغییر دهد. به عنوان مثال بسیاری از مراکز رادیولوژی از ماموگرام‌های آنالوگ استفاده می نمایند. قیمت نوع آنالوگ معمولاً کمتر از نوع دیجیتال است.

موارد قابل تشخیص با سونوگرافی سینه

سونوگرافی از سینه به احتمال زیاد به یکی از سه دلیل زیر مورد استفاده قرار خواهد گرفت:

• تعیین نوع توده و یا ضایعه به کمک سونوگرافی پستان

یکی دیگر از موارد استفاده از سونوگرافی سینه، تکمیل اطلاعات و تأیید یا رد احتمال ابتلا به سرطان پستان است. علت استفاده از این روش به جای روش هایی همچون MRI آن است که این روش غیر تهاجمی می باشد. روش های تهاجمی تر می تواند برای بانوان باردار، یا افراد با احتمال سرطان بالا خطر ساز باشد و احتمال ابتلا به بیماری یا تشدید وضعیت را افزایش دهد.

• غربالگری مکمل سرطان پستان

استفاده از سونوگرافی پستان می تواند به واسطه تعیین جامد و یا مایع بودن توده (کیست) تعیین کننده خوش خیمی یا بدخیمی توده موجود در سینه بیمار باشد. ضمناً با از سونوگرافی داپلر نیز می تواند نشان دهد که خون در درون توده ها جریان دارد یا خیر.

• استفاده در زمان نمونه برداری به عنوان راهنما

یکی دیگر از دلایل استفاده از سونوگرافی پستان استفاده از آن به‌ عنوان راهنما، در زمان نمونه برداری از سینه است.

مزایای سونوگرافی

• این روش یک روش غیرتهاجمی است.
• این روش بدون درد است.
• استفاده از این روش می‌تواند بافت‌های نرم موجود را نیز به‌ طور دقیق نمایان کند و این امکان در تصویربرداری با اشعه ایکس ممکن نیست.
• علاوه بر این استفاده از این روش تصاویر را در لحظه ایجاد می‌کند و می‌توان به کمک آن به نمونه‌ برداری از طریق بیوپسی پرداخت و استفاده از امواج به‌ جای اشعه می‌تواند در صورت متراکم بودن بافت پستان، داده‌های مناسبی در مورد توده در اختیار پزشک قرار بدهد.

آمادگی های لازم قبل از انجام سونوگرافی سینه

برای انجام این نوع تصویر برداری نیازی به آمادگی خاصی نیست و بهتر است لباسی بپوشید که رادیولوژیست به راحتی به سینه دسترسی داشته باشد. جواهرات و اشیاء فلزی که می توانند با نتایج عمل تداخل داشته باشند همراه نداشته باشید.

نحوه انجام سونوگرافی سینه

سونوگرافی پستان توسط پزشک انجام می‌گردد. ژلی مخصوص روی سینه کشیده می‌شود و با مبدل سونوگرافی، همزمان پزشک، تصویر بافت‌های سینه را در مانیتور مشاهده می‌کند. اغلب این نوع سونوگرافی 10 تا 15 دقیقه طول خواهد کشید.

عوارض سونوگرافی سینه

سونوگرافی سینه هیچگونه خطری ندارد؛ چراکه از اشعه استفاده نمی‌شود و بعد از آن به مراقبت خاصی احتیاج ندارید.

تفاوت ماموگرافی با سونوگرافی

• از طریق سونوگرافی، توده‌ هایی را میتوان برداشت نمود که قابل احساس باشند، در حالی که ماموگرافی، میتواند ناهنجاری ‌هایی را شناسایی کند که از نظر جسمی و فیزیکی، قابل احساس نباشند.
• یکی از تفاوت ‌های میان این دو را می‌توان اشعه ‌ای دانست که در هر یک برای تصویربرداری استفاده می‌شود. در سونوگرافی، تصویربرداری با کمک امواج فراصوت صورت می‌گیرد که کاملاً بی‌ خطر است و حتی برای بانوان در دوران بارداری نیز محدودیتی نخواهد داشت؛ اما در تصویربرداری ماموگرافی چون از اشعه ایکس استفاده می ‌شود که در دوران بارداری و شیردهی برای بانوان توصیه نمی ‌شود. اگر ناهنجاری در پستان مشاهده شود و فرد در حال پشت سر گذاشتن دوران شیردهی و یا بارداری باشد، باید سونوگرافی انجام دهد.
• ماموگرافی بیشتر برای زنان مسن که بافت پستان آنها کمتر متراکم‌ تر است، مورد استفاده قرار می‌گیرد و در حالی که سونوگرافی برای زنان جوان که بافت پستان متراکم ‌تری دارند، به کار می‌رود؛ اما اگر با معاینات پزشکی، توده‌ ای در سینه پیدا شود، بدون توجه به سن بیمار، هر دو امتحان سونوگرافی و ماموگرافی، تجویز خواهد شد. این امر به این دلیل است که هیچ‌کدام از این روش‌ ها تشخیصی نیستند و پزشک به نتایج هر دو امتحان نیاز خواهد داشت تا مشکوک بودن توده را تعیین کند.
• کاهش احتمال موارد منفی کاذب در سینه‌های متراکم باید به همراه ماموگرافی، سونوگرافی نیز توصیه شود. سونوگرافی یک روش تکمیلی محسوب می‌شود و به تنهایی روش مناسبی برای تشخیص سرطان سینه نیست و افراد نباید تنها به نتیجه سونوگرافی اکتفا کنند و انجام ماموگرافی نیز ضروری است.

• بهترین زمان انجام سونوگرافی سینه
  تاریخ انتشار : 1400-12-12تاریخ بروز رسانی : 1402-05-15


• سونوگرافی سینه و زیر بغل چگونه انجام میشود؟
  تاریخ انتشار : 1400-12-16تاریخ بروز رسانی : 1402-05-09


• فیبروکیستیک در سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-12-20تاریخ بروز رسانی : 1402-05-09


• تفاوت سونوگرافی پستان با ماموگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-12-22تاریخ بروز رسانی : 1402-05-09


• تشخيص سرطان سينه با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1400-12-24تاریخ بروز رسانی : 1402-05-09


• تفسیر سونوگرافی پستانها
  تاریخ انتشار : 1400-12-29تاریخ بروز رسانی : 1402-05-09


• فیبروکیستیک در سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-01-07تاریخ بروز رسانی : 1402-05-09


• پیشگیری از سرطان سینه با غربالگری پستان
  تاریخ انتشار : 1401-01-09تاریخ بروز رسانی : 1402-05-09


• آمادگی برای سونوگرافی سینه
  تاریخ انتشار : 1401-01-11تاریخ بروز رسانی : 1402-05-10


• سونوگرافی سینه چه چیزی را نشان می دهد؟
  تاریخ انتشار : 1402-01-23تاریخ بروز رسانی : 1402-05-04


• تشخیص بیماری های پستان با ماموگرافی
  تاریخ انتشار : 1402-02-04تاریخ بروز رسانی : 1402-05-04


• ترجمه جواب ماموگرافی یا تفسیر آن
  تاریخ انتشار : 1402-02-12تاریخ بروز رسانی : 1402-05-04


• چه زمانی برای ماموگرافی مناسب است؟
  تاریخ انتشار : 1402-02-18تاریخ بروز رسانی : 1402-02-30


• چه کسانی باید ماموگرافی انجام دهند؟
  تاریخ انتشار : 1402-02-22تاریخ بروز رسانی : 1402-03-02


• آیا زنان زیر ۴۰ سال باید ماموگرافی انجام دهند؟
  تاریخ انتشار : 1402-02-26تاریخ بروز رسانی : 1402-03-06


• چه کسانی باید ماموگرافی انجام دهند؟
  تاریخ انتشار : 1402-02-30تاریخ بروز رسانی : 1402-05-04