همه چیز در مورد سونوگرافی کلیه

سونوگرافی کلیه یکی از روش‌های پرکاربرد و غیرتهاجمی در علم پزشکی است که برای بررسی وضعیت سلامت کلیه‌ها و شناسایی مشکلاتی نظیر سنگ، عفونت، یا انسداد ادراری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش ایمن و بدون درد با استفاده از امواج صوتی، تصاویری دقیق از کلیه‌ها و مجاری ادراری ارائه می‌دهد و به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌ها را در مراحل اولیه تشخیص داده و درمان کنند. در این مقاله، به تمامی جنبه‌های مربوط به سونوگرافی کلیه، از نحوه انجام آن تا موارد کاربرد و محدودیت‌هایش، خواهیم پرداخت.

سونوگرافی کلیه در چه مواردی درخواست می شود؟

سونوگرافی کلیه (سونوی رنال) یک روش غیرتهاجمی، ایمن و بدون درد است که به پزشکان امکان می‌دهد اطلاعات دقیقی درباره سلامت کلیه‌ها و مشکلات احتمالی آن‌ها به دست آورند. این روش تشخیصی نقش مهمی در تعیین دقیق روند درمان، تجویز داروهای مناسب، و پیشگیری از پیشرفت بیماری‌های کلیوی دارد. سونوگرافی کلیه برای تشخیص و مدیریت بسیاری از مشکلات کلیوی استفاده می‌شود، از جمله:

عفونت کلیه

• عفونت کلیه اغلب به دلیل انتقال باکتری‌ها از سایر بخش‌های مجاری ادراری به کلیه‌ها رخ می‌دهد. این عارضه در زنان به دلیل ویژگی‌های آناتومیکی، شایع‌تر است. تشخیص و درمان سریع عفونت کلیه از آسیب دائمی به این اندام جلوگیری می‌کند.

سنگ کلیه

• سنگ کلیه به دلیل تجمع و رسوب مواد معدنی در کلیه تشکیل می‌شود. سنگ‌های کوچک ممکن است بدون علائم خاص از بدن دفع شوند، اما سنگ‌های بزرگ‌تر می‌توانند دردی شدید ایجاد کرده و انسداد در مجاری ادراری را به همراه داشته باشند.

آسیب حاد کلیوی (AKI)

• آسیب حاد کلیوی زمانی رخ می‌دهد که عملکرد کلیه‌ها به صورت ناگهانی طی چند ساعت یا روز متوقف شود. این وضعیت یک اورژانس پزشکی است که نیاز به درمان فوری دارد، زیرا عدم درمان می‌تواند جان بیمار را به خطر بیندازد.

درد کلیه

• درد کلیه معمولاً در ناحیه میانی یا فوقانی کمر و پهلوها احساس می‌شود. البته این درد همیشه به معنای وجود مشکل در کلیه نیست، و سونوگرافی می‌تواند به تشخیص علت اصلی کمک کند.

تومور کلیه

• کارسینوم سلول کلیوی (RCC) شایع‌ترین نوع تومور کلیه است که معمولاً در افراد مسن (۶۰-۸۰ سال) رخ می‌دهد. علائم آن شامل وجود خون در ادرار، درد مداوم در پهلو یا کمر، ورم پهلو، یا وجود توده در ناحیه کلیه است.

بیماری کلیه پلی‌کیستیک

• این بیماری ارثی با تشکیل کیست‌های پر از مایع در کلیه‌ها همراه است که به تدریج اندازه کلیه را افزایش داده و عملکرد آن را مختل می‌کند. سونوگرافی یکی از ابزارهای کلیدی در تشخیص این بیماری است.

موارد دیگر درخواست سونوگرافی کلیه

سونوگرافی کلیه علاوه بر موارد فوق، در شرایط زیر نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• انسداد کلیه‌ها.
• وجود آبسه در کلیه.
• شناسایی کیست‌های کلیه.
• بررسی تجمع مایع در کلیه‌ها.
• ارزیابی عملکرد کلیه پس از پیوند.
• هدایت سوزن برای بیوپسی (نمونه‌برداری).
• تخلیه کیست‌ها یا آبسه‌ها.
• قرار دادن نفروستومی یا لوله تخلیه در کلیه.

کاربردهای درمانی:

• علاوه بر تشخیص، سونوگرافی کلیه در برخی موارد درمانی نیز استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در هدایت دقیق سوزن بیوپسی یا قرار دادن تیوب تخلیه مایعات کلیه، تصاویر سونوگرافی نقش کلیدی دارند. با توجه به کاربردهای گسترده و دقت بالای سونوگرافی کلیه، این روش به یکی از ابزارهای اصلی در تشخیص و مدیریت بیماری‌های کلیوی تبدیل شده است.

اقدامات قبل از سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری

برای بهبود کیفیت تصاویر و افزایش دقت تفسیر نتایج سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری، رعایت برخی نکات پیش از انجام این آزمایش ضروری است. در ادامه اقدامات لازم به طور دقیق بیان شده است:

1. ناشتا بودن

• دلیل: وجود غذا و هوا در معده و روده‌ها می‌تواند تصاویر سونوگرافی را مختل کرده و تفسیر نتایج را دشوار کند.
• توصیه‌ها: افراد جوان: حداقل 3 ساعت قبل از سونوگرافی ناشتا باشند و افراد مسن: حداقل 10 ساعت قبل از سونوگرافی چیزی نخورند.

2. اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار

• دلیل: نوشیدنی‌های گازدار باعث تجمع گاز در معده و روده می‌شوند و مانع مشاهده واضح کلیه‌ها و مجاری ادراری می‌گردند.
• توصیه: از مصرف نوشیدنی‌های گازدار از چند ساعت قبل از سونوگرافی خودداری کنید.

3. پر کردن مثانه

• دلیل: مثانه پر، دید بهتری از کلیه‌ها و ساختارهای مجاری ادراری در تصاویر سونوگرافی فراهم می‌کند.
• توصیه: مایعات بدون گاز، به ویژه آب، بهترین گزینه برای پر کردن مثانه هستند. ممکن است از شما خواسته شود که در اتاق انتظار مقدار زیادی آب بنوشید و تا زمان انجام سونوگرافی از تخلیه مثانه خودداری کنید.

4. عدم نیاز به داروهای مسکن

• در حالت عادی، سونوگرافی کلیه نیازی به مصرف داروهای مسکن ندارد، زیرا این روش کاملاً غیرتهاجمی و بدون درد است.

توجه:

• برخی افراد ممکن است ناشتا ماندن برای مدت طولانی را دشوار بدانند. در چنین مواردی، بهتر است با پزشک یا مسئول انجام سونوگرافی مشورت کنند تا برنامه مناسبی برای آمادگی تنظیم شود.
• با رعایت این اقدامات ساده، کیفیت تصاویر سونوگرافی بهبود یافته و پزشک می‌تواند با دقت بیشتری مشکلات کلیوی یا مجاری ادراری را تشخیص دهد.

عوارض و خطرهای احتمالی سونوگرافی کلیه

سونوگرافی کلیه یک روش ایمن و غیرتهاجمی است که در آن از اشعه استفاده نمی‌شود. این فرآیند معمولاً بدون درد انجام می‌شود و کشیدن ترنسدیوسر روی پوست باعث ناراحتی بیمار نمی‌گردد. با این حال، برخی شرایط خاص ممکن است کیفیت نتایج را تحت تأثیر قرار دهد یا باعث ایجاد محدودیت‌هایی در تصویربرداری شود. این شرایط شامل موارد زیر است:

• چاقی شدید: بافت چربی اضافی ممکن است مانع عبور امواج صوتی شود و وضوح تصاویر را کاهش دهد.
• باقی‌ماندن باریم در روده‌ها: اگر بیمار اخیراً آزمایش‌هایی با استفاده از ماده حاجب باریم انجام داده باشد (مانند رادیوگرافی دستگاه گوارش)، این ماده می‌تواند باعث اختلال در تصاویر سونوگرافی شود.
• وجود گاز در روده‌ها: تجمع گاز در روده‌ها ممکن است دید دقیق از کلیه‌ها و ساختارهای مجاری ادراری را محدود کند و تصاویر واضحی ارائه ندهد.

توصیه مهم:

هر گونه نگرانی یا شرایط خاصی که ممکن است بر سونوگرافی تأثیر بگذارد (مانند بیماری‌های زمینه‌ای، جراحی‌های اخیر، یا بارداری) را حتماً پیش از انجام تصویربرداری با پزشک یا متخصص در میان بگذارید تا بهترین نتیجه حاصل شود.

اصطلاحات انگلیسی سونوگرافی کلیه

در گزارش‌های سونوگرافی کلیه، اصطلاحات انگلیسی متعددی به کار می‌رود که آشنایی با آن‌ها می‌تواند به درک بهتر نتایج کمک کند. برخی از مهم‌ترین اصطلاحات عبارت‌اند از:

• Renal Cortex: به لایه بیرونی کلیه گفته می‌شود که عملکرد اصلی تصفیه خون در آن انجام می‌شود.
• Renal Medulla: قسمت داخلی کلیه که شامل ساختارهای هرم‌مانند برای تنظیم میزان آب و نمک بدن است.
• Hydronephrosis: تورم کلیه ناشی از تجمع ادرار به دلیل انسداد.
• Cyst: کیست یا توده مایع در کلیه.
• Echogenicity: درجه بازتاب امواج صوتی از بافت‌های کلیه، که می‌تواند در تشخیص مشکلاتی مانند سنگ یا التهاب کمک کند.
• Kidney Stones (Calculi): سنگ‌های کلیه که به صورت نقاط اکوژن با سایه خلفی در سونوگرافی دیده می‌شوند.

درک این اصطلاحات برای بیماران و حتی پزشکان غیرمتخصص در تصویربرداری پزشکی مفید است و می‌تواند ارتباط مؤثرتری میان بیمار و پزشک ایجاد کند.

---

آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق
تلفن : 88553155 - 021

آدرس مطب 2 : تهران ، ونک ، خیابان ملاصدرا ، خیابان پردیس ، پلاک ۱۵ ، واحد ۱۲ ، طبقه چهارم ، رادیولوژی و سونوگرافی پردیس ونک
تلفن : 88782900 - 021 | 88203875 - 021

• سونوگرافی رنگی شریان های کلیه
  تاریخ انتشار : 1400-01-19تاریخ بروز رسانی : 1402-07-29


• سونوگرافی همزمان کلیه ها مجاری ادراری و پروستات
  تاریخ انتشار : 1400-02-16تاریخ بروز رسانی : 1404-03-05


• عکس رنگی کلیه (IVP) چیست و چگونه انجام می شود؟
  تاریخ انتشار : 1400-11-28تاریخ بروز رسانی : 1402-05-09


• نارسایی کلیه چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-04-31تاریخ بروز رسانی : 1402-05-11


• دانستنیهایی درباره کلیه نابجا یا کلیه اکتوپیک
  تاریخ انتشار : 1401-05-19تاریخ بروز رسانی : 1402-05-11


• بیوپسی کلیه تحت گاید سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-08-30تاریخ بروز رسانی : 1402-05-13


• اندازه طبیعی کلیه ها در بزرگسالان
  تاریخ انتشار : 1401-10-03تاریخ بروز رسانی : 1403-06-28


• علت علائم و درمان بزرگ شدن کلیه
  تاریخ انتشار : 1401-10-06تاریخ بروز رسانی : 1403-07-17


• کیست کلیه، علت، عوارض، تشخیص و درمان
  تاریخ انتشار : 1401-10-15تاریخ بروز رسانی : 1402-05-13

مینا جوادی [ 1403-08-30 ]
سلام دکتر برای سونوگرافی کلیه باید ناشتا بود؟

سوفیا دلیری [ 1402-05-01 ]
سلام دکتر عزیز متشکر از توصیه های شما برای اقدامات قبل از سونوگرافی کلیه سپاس

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :