اسکن تیروئید چیست و در چه مواقعی کاربرد دارد؟

تیروئید یک غده در جلوی گردن است که دو هورمون تیروکسین (T۴) و تری یدوتیرونین (T۳) را تولید می‌کند. این هورمون‌ها برای عملکرد طبیعی سلول‌های بدن ضروری هستند و از این ‌رو هرگونه اختلال در غده تیروئید تأثیر عمیقی بر عملکرد اندام‌ها خواهد گذاشت. همه گروه‌های سنی از نوزاد تا بزرگسال در معرض ابتلا به اختلالات تیروئید قرار دارند و به‌طورکلی شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است. اگر تصور شود بخش‌هایی از غده تیروئید شما به درستی کار نمی‌کند و برای بررسی اینکه آیا غده تیروئید بیش از حد فعال است یا خیر ممکن است پزشک شما را برای اسکن هسته ای تیروئید معرفی کند.

همچنین این روش می تواند به تمایز بین ندول ها یا توده های تیروئید خوش خیم (غیر سرطانی) و بدخیم (سرطانی) کمک کند. اسکن تیروئید، نوعی فرایند تصویر برداری خاص است که با استفاده از آن، غده تیروئید را مورد معاینه قرار می دهند. این نوع اسکن، معمولاً برای ارزیابی کارکرد غده تیروئید از طب هسته ای بهره می برد که در آن برای تشخیص بیماری ها از مقادیر کمی مواد رادیو اکتیو استفاده می شود. غالباً در آزمایشات تیروئید از جمله اسکن تیروئید، از ید رادیو اکتیو استفاده می شود که به صورت تزریقی یا خوراکی وارد بدن می شود.

تصویربرداری به کمک یک اسکنر یا دوربین دارای اشعه گاما که روی گردن تنظیم می شود و تصاویری از تجمع ید در غده تیروئید ثبت می شود. سپس کاهش یا افزایش فعالیت غده را با ظرفیت استفاده غده از ید مورد بررسی قرار می دهند. پزشک از نتایج این آزمایش جهت سنجش عملکرد غده تیروئید استفاده می کند.

کاربرد اسکن تیروئید

اسکن تیروئید برای تعیین اندازه، شکل و موقعیت غده تیروئید استفاده می شود. جذب تیروئید برای ارزیابی عملکرد غده انجام می شود. اسکن تیروئید در کل بدن به طور معمول بر روی افرادی که به سرطان تیروئید مبتلا هستند، انجام می شود. یک پزشک ممکن است این آزمایشات تصویربرداری را برای تشخیص موارد زیر تجویز کند:

• تعیین میزان انتشار سرطان تیروئید
• ارزیابی ماهیت گره کشف شده در غده سرطانی
• تعیین اینکه آیا غده به درستی کار می کند یا خیر
• تشخیص مشکلات غده تیروئید و پرکاری تیروئید و سرطان
• تشخیص مناطقی از ناهنجاری، مانند توده ها (گره ها) یا التهاب
• تغییرات غده بعد از به استفاده از دارو، جراحی، رادیوتراپی یا شیمی درمانی

نحوه اسکن تیروئید

اسکن تیروئید معمولاً به صورت سرپایی در بخش پزشکی هسته ای یک بیمارستان انجام می شود. قبل از هرگونه اسکن تیروئید، رادیونوکلوئید به صورت قرص، مایع یا تزریق دریافت خواهید کرد. در اسکن تیروئید، بیمار روی میز معاینه باید دراز بکشد. سپس از اسکنر یا دوربین استفاده می شود تا حداقل از سه زاویه مختلف از تیروئید بیمار عکس گرفته شود. از بیمار خواسته می شود در هنگام عکس گرفتن آرام بماند. این روند حدود 30 دقیقه طول می کشد.

• روش RAIU

از 6 تا 24 ساعت پس از مصرف رادیونوکلئید انجام می شود. برای این آزمایش بیمار باید به صورت ایستاده روی صندلی بایستد. تکنسین یک اسکنر بر روی غده تیروئید بیمار قرار می دهد، جایی که میزان رادیواکتیویته موجود را اندازه گیری می کند. این آزمایش چند دقیقه طول می کشد.

• روش بررسی متاستاتیک

برای بررسی متاستاتیک ید به صورت قرص دریافت داده می شود. بیمار باید دو تا هفت روز صبر کنید تا ید بتواند در تمام بدن بیمار حرکت کند. در روز بررسی، اسکن بدن بیمار از جلو و پشت گرفته خواهد شد.

آمادگی قبل از اسکن تیروئید

• انواع آلرژی ها، بیماری های اخیر و سایر شرایط پزشکی را ذکر کنید.
• در صورت وجود احتمال بارداری یا شیردهی، باید به پزشک و تکنسین خود اطلاع دهند.
• در روزهای قبل از معاینه، ممکن است آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروئید در خون انجام شود.
• ممکن است به شما گفته شود که چندین ساعت قبل از آزمایش غذا نخورید؛ زیرا غذا خوردن می تواند بر دقت اندازه گیری جذب تأثیر بگذارد.
• جواهرات و سایر لوازم فلزی را در خانه بگذارید یا آنها را قبل از آزمایش بردارید. چنین اشیائی ممکن است در روند کار اختلال ایجاد کنند.
• اگر در حال مصرف داروها و یا بلع سایر مواد حاوی ید، جلبک دریایی، شربت های سرفه، مولتی ویتامین ها یا داروهای قلبی هستید اطلاع دهید.
• اگر طی دو ماه گذشته آزمایشاتی مانند عکسبرداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن، جراحی یا درمان با استفاده از ماده حاجب یددار را انجام داده اید را ذکر کنید.

مراقبت های بعد از اسکن تیروئید

• با مصرف مایعات داروی رادیواکتیو از طریق ادرار از بدن شما سریعتر دفع می گردد.
• از اطفال و خانم های باردار به مدت 6 ساعت فاصله 2 متر و سایر افراد فاصله 1 متر رعایت نمایید.
• خانم ها شیرده تا 12 ساعت به فرزند خود شیر ندهند و در این مدت یک الی دو بار شیر خود را دوشیده و دور بریزند.

محدودیت های اسکن تیروئید

اسکن تیروئید و جذب تیروئید در بیمارانی که باردار هستند انجام نمی شود؛ زیرا خطر قرار گرفتن جنین در معرض اشعه است. این آزمایشات برای زنان شیرده نیز توصیه نمی شود.

عوارض اسکن تیروئید

در روش رادیونوکلئید که در هر اسکن تیروئید استفاده می شود، مقدار کنترل شده و کمی از اشعه وجود دارد. قرار گرفتن در معرض اشعه، در حداقل مقدار و در محدوده قابل قبول برای معاینات تشخیصی خواهد بود. هیچ عارضه طولانی مدت شناخته شده ای از انجام یک روش پزشکی هسته ای وجود ندارد. از طرفی واکنش های آلرژیک به مواد رادیونوکلئید بسیار نادر است و در صورت مشاهده این عوارض، بسیار خفیف خواهند بود. برای مثال، در صورت تزریق رادیونوکلئید ممکن است برای مدت کوتاهی درد و قرمزی خفیف در محل تزریق را تجربه کنید.

حتی اگر قرار گرفتن در معرض اشعه حداقل و کوتاه مدت باشد، ایزوتوپ اسکن تیروئید برای زنان باردار یا شیرده توصیه نمی شود. اگر اسکن متاستاتیک انجام داده اید، ممکن است پزشک شما توصیه کند که تا شش ماه پس از آزمایش از فرزندآوری خودداری کنید.

هزینه اسکن تیروئید

هزینه اسکن هسته‌ای می‌تواند بر اساس عوامل مختلفی متغیر باشد و به شرایط مکانیکی و جغرافیایی مربوطه بستگی دارد.

---

آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق
تلفن : 88553155 - 021

آدرس مطب 2 : تهران ، ونک ، خیابان ملاصدرا ، خیابان پردیس ، پلاک ۱۵ ، واحد ۱۲ ، طبقه چهارم ، رادیولوژی و سونوگرافی پردیس ونک
تلفن : 88782900 - 021 | 88203875 - 021

• گره تیروئید چیست؟
  تاریخ انتشار : 1401-02-03تاریخ بروز رسانی : 1402-05-10


• تشخیص گواتر شدید با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-02-07تاریخ بروز رسانی : 1402-05-10


• بررسی میانگین حجم تیروئید افراد نرمال با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-02-24تاریخ بروز رسانی : 1402-05-10


• بیوپسی FNA تیروئید تحت گاید سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-08-26تاریخ بروز رسانی : 1402-05-13

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :