بهترین روش برای تشخیص سنگ کلیه

تشخیص سنگ کلیه با رادیوگرافی یکی از روش‌های کاربردی و موثر در شناسایی این بیماری شایع است. سنگ کلیه می‌تواند باعث درد شدید، انسداد مسیر ادراری و عوارض جدی شود؛ بنابراین، شناسایی دقیق محل، اندازه و نوع سنگ‌ها اهمیت زیادی در انتخاب روش درمان دارد. رادیوگرافی، به‌عنوان یک ابزار غیرتهاجمی، امکان بررسی سریع دستگاه ادراری را فراهم کرده و به پزشکان کمک می‌کند تا با حداقل هزینه و زمان، اطلاعات ارزشمندی درباره وضعیت بیمار به دست آورند. این مقاله به بررسی نقش رادیوگرافی در تشخیص سنگ کلیه و مزایا و محدودیت‌های آن می‌پردازد.

روش های تشخیص سنگ کلیه

1. معاینه فیزیکی

• در ابتدا، پزشک یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد که شامل لمس نواحی شکم و پهلوها برای شناسایی درد یا حساسیت است. این معاینه به تشخیص سنگ کلیه و سایر مشکلات مشابه کمک می‌کند.

2. ارزیابی آزمایشگاهی

• آزمایشاتی مانند آنالیز ادرار و کشت ادرار برای شناسایی نوع سنگ و وجود عفونت ادراری انجام می‌شود. همچنین آزمایش خون برای بررسی مواد معدنی مانند کلسیم و فسفات به شناسایی علل سنگ کلیه کمک می‌کند.

3. ارزیابی رادیوگرافی

• برای تأیید وجود سنگ و تعیین اندازه و محل دقیق آن، سونوگرافی یا سی تی اسکن انجام می‌شود. این روش‌ها اطلاعات دقیقی درباره وضعیت کلیه‌ها و مجاری ادراری فراهم می‌کنند.

4. سی تی اسکن بدون ماده حاجب

• سی تی اسکن بدون ماده حاجب حساس‌ترین روش برای شناسایی سنگ کلیه، به‌ویژه سنگ‌های کوچک یا آنهایی که در سونوگرافی دیده نمی‌شوند، است. این روش دقیقاً محل و نوع سنگ را مشخص می‌کند.

5. سونوگرافی

• سونوگرافی روشی غیرتهاجمی است که برای شناسایی سنگ کلیه و بررسی مشکلاتی مانند هیدرونفروز استفاده می‌شود. این روش برای بیماران با درد شدید معمولاً اولین انتخاب است، اما ممکن است برای سنگ‌های بسیار کوچک محدودیت داشته باشد.

6. یورودینامیک

• تست یورودینامیک برای ارزیابی عملکرد مثانه و جریان ادرار در موارد خاص انجام می‌شود. این روش به تشخیص انسداد در مجاری ادراری که ناشی از سنگ کلیه است، کمک می‌کند.

7. رادیوگرافی شکم

• رادیوگرافی شکم بدون ماده حاجب می‌تواند برای شناسایی سنگ‌های بزرگتر یا سنگ‌هایی که در سی تی اسکن به وضوح دیده نمی‌شوند، مفید باشد. این روش معمولاً برای تکمیل تشخیص استفاده می‌شود.

این روش‌ها در مجموع به پزشک کمک می‌کنند تا تشخیص دقیقی از سنگ کلیه بدهد و بهترین برنامه درمانی را برای بیمار تعیین کند.

علت دیده نشدن سنگ کلیه در سونوگرافی

سنگ کلیه در برخی مواقع ممکن است در سونوگرافی دیده نشود. این وضعیت به دلایل مختلفی رخ می‌دهد، از جمله:

• اندازه سنگ‌ها: سنگ‌های بسیار کوچک (زیر ۳ میلی‌متر) ممکن است در تصاویر سونوگرافی قابل مشاهده نباشند.
• موقعیت سنگ‌ها: سنگ‌هایی که در بخش‌های عمیق‌تر یا در مناطق خاصی از کلیه قرار دارند، ممکن است به دلیل زاویه یا محدودیت دستگاه تشخیص داده نشوند.
• نوع سنگ: سنگ‌های شفاف به امواج اولتراسوند، مانند سنگ‌های اسیداوریکی، ممکن است در سونوگرافی مشخص نباشند.

اشتباه سونوگرافی در تشخیص سنگ کلیه

سونوگرافی یکی از ابزارهای متداول برای تشخیص سنگ کلیه است، اما ممکن است گاهی اوقات خطاهایی رخ دهد، مانند:

• تشخیص نادرست سایه‌ها: سایه‌های غیرطبیعی در کلیه یا سایر اندام‌های مجاور ممکن است به اشتباه به‌عنوان سنگ تفسیر شوند.
• تداخل با گازهای روده: وجود گاز در روده می‌تواند کیفیت تصاویر سونوگرافی را کاهش دهد و تشخیص را دشوار کند.
• عدم تجربه متخصص: تفسیر نادرست تصاویر توسط متخصص می‌تواند به اشتباه در تشخیص منجر شود.

تفسیر سونوگرافی سنگ کلیه

برای تفسیر نتایج سونوگرافی سنگ کلیه، موارد زیر بررسی می‌شوند:

• وجود سنگ یا سایه آکوستیک: سایه‌ای که پشت سنگ‌ها ایجاد می‌شود، از نشانه‌های وجود سنگ است.
• اتساع مجاری ادراری: وجود انسداد ناشی از سنگ‌ها می‌تواند باعث اتساع در لگنچه کلیه یا حالب‌ها شود.
• اندازه و محل سنگ: اندازه دقیق و محل قرارگیری سنگ باید مشخص شود تا بهترین روش درمانی انتخاب گردد.

تفسیر سی تی اسکن سنگ کلیه

سی تی اسکن یکی از دقیق‌ترین ابزارها برای تشخیص سنگ کلیه است. در تفسیر این روش باید به موارد زیر توجه شود:

• اندازه و تراکم سنگ: تراکم سنگ‌ها در واحد هانسفیلد (HU) اندازه‌گیری می‌شود و نوع سنگ را مشخص می‌کند.
• موقعیت دقیق سنگ‌ها: سی تی اسکن اطلاعات دقیقی درباره محل قرارگیری سنگ‌ها در کلیه و مجاری ادراری ارائه می‌دهد.
• وجود عوارض: مانند انسداد حالب، هیدرونفروز، یا التهاب.

برای سونوگرافی سنگ کلیه باید ناشتا بود؟

نیاز به ناشتا بودن بستگی به نوع سونوگرافی و نظر پزشک دارد:

• در بیشتر موارد، برای سونوگرافی شکم (کلیه‌ها و مجاری ادراری) توصیه می‌شود ناشتا باشید، زیرا وجود گاز یا غذا در معده و روده ممکن است کیفیت تصاویر را کاهش دهد.
• در برخی موارد، نوشیدن آب کافی و پر نگه‌داشتن مثانه برای تشخیص بهتر سنگ‌ها در مجاری ادراری توصیه می‌شود.
• بهتر است دستورالعمل‌های دقیق را از پزشک یا مرکز سونوگرافی بپرسید.

روش های رادیوگرافی سنگ کلیه

1. فیلم شکمی ساده (KUB)

• فیلم شکمی ساده یا رادیوگرافی کلیه، حالب و مثانه (KUB) برای تشخیص سنگ‌های بزرگ مجاری ادراری مفید است. این روش حدود 90% سنگ‌ها را به‌ویژه سنگ‌های بزرگ که دارای اجزای کلسیمی هستند، نشان می‌دهد. با این حال، سنگ‌های کوچک‌تر یا آنهایی که در پشت دنده‌ها یا ستون فقرات قرار دارند، ممکن است به‌درستی دیده نشوند.

2. پیلوگرام و توموگرافی درون وریدی (IVP)

• پیلوگرام درون وریدی (IVP) روش رادیوگرافیکی پیشرفته‌ای است که با تزریق ماده حاجب به سیاهرگ، تصاویر دقیقی از سیستم دفع ادرار و وضعیت سنگ‌ها ایجاد می‌کند. این روش می‌تواند اندازه، شکل، موقعیت سنگ‌ها و همچنین انسداد مجاری ادراری را تشخیص دهد.

3. اولتراسونوگرافی

• اولتراسونوگرافی یک روش غیرتهاجمی است که بدون استفاده از اشعه یا مواد کنتراست زا، اطلاعات دقیقی از وضعیت کلیه‌ها و سنگ‌های کلیه فراهم می‌کند. این روش حساسیت بالاتری نسبت به فیلم شکمی ساده دارد و به‌ویژه برای شناسایی سنگ‌های کلیه و بررسی هیدرونفروز مفید است.

این روش‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا به‌طور دقیق موقعیت، اندازه و نوع سنگ کلیه را تشخیص داده و بهترین روش درمانی را تعیین کند.

بحث و نتیجه گیری

در این مقاله روش‌های رادیوگرافی برای تشخیص سنگ کلیه بررسی شد. اولین روش معمول برای تشخیص سنگ کلیه، سونوگرافی است که در موارد اورژانس، برای کودکان و زنان باردار، گزینه اول به‌حساب می‌آید. اما به دلیل محدودیت‌های سونوگرافی، در برخی موارد تشخیص دقیق ممکن نیست. در این شرایط، روش‌های مبتنی بر اشعه ایکس مانند پیلوگرام درون وریدی (IVP) برای شناسایی سنگ‌ها و محل انسداد به کار می‌روند. با این حال، دقیق‌ترین روش برای تشخیص سنگ کلیه و مشکلات مجاری ادراری، CT Scan اسپیرال است که مزایای بسیاری نسبت به سایر روش‌ها دارد، از جمله دقت بالا و توانایی شناسایی انواع خاص سنگ‌ها. با این وجود، به دلیل هزینه بالا، معمولاً در موارد خاص استفاده می‌شود.

---

آدرس مطب : تهران ، یوسف آباد ، خیابان فتحی شقاقی ، بین چهلستون و بیستون ، راديولوژي و سونوگرافي شقایق
تلفن : 88553155 - 021

آدرس مطب 2 : تهران ، ونک ، خیابان ملاصدرا ، خیابان پردیس ، پلاک ۱۵ ، واحد ۱۲ ، طبقه چهارم ، رادیولوژی و سونوگرافی پردیس ونک
تلفن : 88782900 - 021 | 88203875 - 021

• آنچه باید درباره سونوگرافی کلیه و مجاری ادراری بدانید
  تاریخ انتشار : 1400-04-26تاریخ بروز رسانی : 1402-08-01


• اهمیت بررسی اندازه سنگ کلیه با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1402-03-03تاریخ بروز رسانی : 1402-03-13

معراج حسینی [ 1403-09-05 ]
خواندن جواب آزمایش سنگ کلیه به چه صورته؟ ممنون میشم راهنماییم کنید دکتر

پرستو جباری [ 1403-09-05 ]
برای دفع سنگ کلیه چه بخوریم؟

محمد نیازی [ 1402-04-29 ]
سلام دکتر عزیز من سالها ست که با بیماری سنگ کلیه دست و پنجه نرم می کنم و مطالب شما بسیار برام کاربردی هستند سپاس

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :